-
1 quatenos
I.Lit. (only in indirect questions; cf. quī), until where, how far:II.in omnibus rebus videndum est, quatenus,
Cic. Or. 22, 73:quatenus progredi debeat,
id. Lael. 11, 36.—Transf.A.How far, to what extent:B.quatenus sint ridicula tractanda oratori, perquam diligenter videndum est,
Cic. de Or. 2, 58, 237:quatenus quaque fini dari venia amicitiae debeat,
Gell. 1, 3, 16.—Ellipt.:nulla cognitio finium, ut ullā in re statuere possimus, quatenus,
Cic. Ac. 2, 29, 92; id. Or. 12, 72: est enim quatenus amicitiae dari venia possit. id. Lael. 17, 61.—Where:C.petentibus Saguntinis, ut quatenus tuto possent, Italiam spectatum irent,
Liv. 28, 39:quatenus videtur inhabitari,
Col. 9, 8, 11.—Of time, how long:D.quibus auspiciis istos fasces acciperem? quatenus haberem? cui traderem?
Cic. Phil. 14, 5, 14.—Causal, seeing that, since, as (cf.: quoniam, quando): clarus postgenitis;E.quatenus, heu nefas! Virtutem incolumem odimus,
Hor. C. 3, 24, 30; Ov. Tr. 5, 5, 21:nobis denegatur diu vivere, relinquamus aliquid, quo nos vixisse testemur,
Plin. Ep. 3, 7, 14:quatenus innocentiae meae nusquam locus est,
Tac. A. 3, 16 Nipperd. ad loc. —How (eccl. Lat.), Lact. 4, 27 init.; 4, 30, 3.—F. -
2 quatenus
I.Lit. (only in indirect questions; cf. quī), until where, how far:II.in omnibus rebus videndum est, quatenus,
Cic. Or. 22, 73:quatenus progredi debeat,
id. Lael. 11, 36.—Transf.A.How far, to what extent:B.quatenus sint ridicula tractanda oratori, perquam diligenter videndum est,
Cic. de Or. 2, 58, 237:quatenus quaque fini dari venia amicitiae debeat,
Gell. 1, 3, 16.—Ellipt.:nulla cognitio finium, ut ullā in re statuere possimus, quatenus,
Cic. Ac. 2, 29, 92; id. Or. 12, 72: est enim quatenus amicitiae dari venia possit. id. Lael. 17, 61.—Where:C.petentibus Saguntinis, ut quatenus tuto possent, Italiam spectatum irent,
Liv. 28, 39:quatenus videtur inhabitari,
Col. 9, 8, 11.—Of time, how long:D.quibus auspiciis istos fasces acciperem? quatenus haberem? cui traderem?
Cic. Phil. 14, 5, 14.—Causal, seeing that, since, as (cf.: quoniam, quando): clarus postgenitis;E.quatenus, heu nefas! Virtutem incolumem odimus,
Hor. C. 3, 24, 30; Ov. Tr. 5, 5, 21:nobis denegatur diu vivere, relinquamus aliquid, quo nos vixisse testemur,
Plin. Ep. 3, 7, 14:quatenus innocentiae meae nusquam locus est,
Tac. A. 3, 16 Nipperd. ad loc. —How (eccl. Lat.), Lact. 4, 27 init.; 4, 30, 3.—F. -
3 dum
dum, conj. [for dium, acc. from dius; cf. diu, Corss. Ausspr. 2, 856], denotes the temporal relation of two actions to cach other,I.As contemporaneous, or,II.As in immediate succession, so that with the commencement of one action the other ceases.I.As contemporaneous.A. 1.In gen., construed with the indicative, except in oratio obliqua, where the subjunctive was sometimes used. In Aug. poets and late prose the subjunctive often stands in oratio directa, v. the following).(α).Indic. praes.:(β).dum cum hac usuraria Uxore mihi nunc morigero, haec curata sint Fac sis,
Plaut. Am. 3, 3, 25; so id. Aul. 4, 2, 14; id. Bacch. 4, 7, 19; Ter. Heaut. 2, 2, 11; Cic. Clu. 32 fin.; Verg. E. 3, 75; Hor. Ep. 2, 1, 190 et saep.— In the praes. histor.:dum haec loquimur, interea loci ad macellum ubi advenimus, etc.,
Ter. Eun. 2, 2, 24; id. Phorm. 5, 9, 18; Cic. de Or. 2, 4, 15; id. Div. in Caec. 17, 56:dum haec geruntur, Caesari nuntiatum est, etc.,
Caes. B. G. 1, 46, 1; cf.these forms of transition,
id. ib. 3, 17, 1; 4, 32, 1; 4, 34, 3; 5, 22, 1; 6, 7, 1; 7, 57, 1; id. B. C. 1, 56, 1; 2, 1, 1 et saep. dum ea conquiruntur et conferuntur, nocte intermissa circiter hominum milia VI ad Rhenum contenderunt, Caes. B. G. 1, 27, 4; cf. id. B. C. 1, 37, 1; id. ib. 1, 36, 1; Liv. 21, 7, 1; Verg. G. 4, 559.—In the imperf.:dum haec in Appulia gerebantur, Samnites... urbem non tenuerunt,
Liv. 10, 36 fin.; 21, 53; 41, 14; Nep. Hann. 2, 4; Tac. Agr. 41; cf.:dum is in aliis rebus erat occupatus,
Cic. Rosc. Am. 32, 91 —In the fut.; nunc animum advortite Dum argumentum hujus eloquar comoediae, Plaut. Am. prol. 96.—In the perf.:dum Cyri et Alexandri similis esse voluit, Crassorum inventus est dissimillimus,
Cic. Brut. 81, 292; so id. Mur. 27, 55; id. Fin. 2, 13; id. Phil. 14, 12, 33; id. Att. 1, 16, 2; Nep. Reg. 2, 2 al.—In the pluperf.:dum in unam partem oculos animosque hostium certamen averterat, pluribus locis scalis capitur murus,
Liv. 32, 24.—In the fut. perf.:bellum ingens geret Italia... Tertia dum Latio regnantem viderit aestas,
Verg. A. 1, 265.—Prov.:dum loqueris,
i. e. this instant, Petr. 99.—In the oratio obliqua: dic, hospes, Spartae, nos te hic vidisse jacentes, Dum sanctis patriae legibus obsequimur, Poëta ap. Cic. Tusc. 1, 42, 101; Liv. 2, 57; 26, 16; Tac. A. 15, 59; id. H. 1, 33; Ov. M. 4, 776 et saep.—Subj. In oratio obliqua:b.dixisti, dum Planci in me meritum verbis extollerem, me arcem facere e cloaca,
Cic. Planc. 40; so id. de Or. 1, 41 fin.; id. Mur. 24; id. Att. 5, 17, 3; Sall. C. 7, 6; Tac. H. 4, 17 fin. al.—In oratio recta:o quotiens ausae, caneret dum valle sub alta, Rumpere mugitu carmina docta boves,
Tib. 2, 3, 19:dum intentus in eum se rex totus averteret, etc.,
Liv. 1, 40, 7:dum ea in Samnio gererentur,
id. 10, 18, 1; Ov. Pont. 3, 3, 2; Verg. G. 4, 457; Mart. 1, 22, 1; Hirt. B. Hisp. 23; Aur. Vict. Vir. Ill. 35; id. Caes. 39; Hyg. Fab. 12 al.—When the principal action is an immediate and sudden sequence of that described in [p. 618] the clause with dum, subito or repente is often used in the principal clause:c.dum tempus teritur, repente milites, etc.,
Liv. 29, 9, 5: dum advenientes filia interrogat, repente in osculis, etc. Suet. Aug. 99:dum Appium orno, subito sum factus accusatoris ejus socer,
Cic. Att. 6, 6, 1; Hirt. B. Afr. 61.—When the actions are simply presented as contemporaneous, interea, jam or interea jam is often used in the principal clause:2.dum haec mecum reputo, accersitur lavatum interea virgo,
Ter. Eun. 3, 5, 44; Cic. Quint. 6, 28:dum ea Romani parant, jam Saguntum oppugnabatur,
Liv. 21, 7, 1; cf.also: dum... interim,
Plaut. Trin. 1, 1, 8; id. Men. 1, 3, 31; Liv. 21, 47, 7 al.—Esp., of duration in the present, now, yet.a.In combination with etiam primum, and esp. freq. with the negations non, nec, ne, haud, nihil, nullus, nemo, v. h vv.—b.Colloq., as an enclitic with imperatives and interjections (by some separately written ades dum, abi dum, etc, but v. Ritschl, Opusc Phil p. 567 sq.), orig, acc of time, a moment, a second, a little Sosia adesdum, paucis te volo, Ter. And 1, 1, 2 abidum, id. Heaut. 2, 3, 8 circumspicedum, Plaut Trin. 1, 2, 109:B.dicdum,
Ter. Hec 5, 3, 5 facitodum, id. Heaut 3, 2, 39 iteradum, Poëta ap. Cic. Att. 14, 14 jubedum, Plaut. Rud. 3, 5, 7:manedum,
id. Bacch. 4, 6, 24; Ter. Hec. 5, 4, 4:memoradum,
Plaut. Poen. 5, 2, 103:tacedum,
id. Men. 2, 2, 73:tangedum,
id. Rud. 3, 5, 5 al.:agedum (most freq.),
id. Am. 2, 2, 151; 5, 1, 29; id. As. 4, 1, 1; 5, 1, 1 et saep. (for which, agidum, id. Trin. 2, 2, 89 Ritschl ad loc.); Ter. Eun. 4, 4, 27; id. Heaut. 2, 3, 69; id. Hec. 3, 1, 35; id. Phorm. 5, 3, 1; Cic. Sull. 26; Liv. 7, 9; 9, 16 al.; Cat. 63, 78; Stat. Th. 7, 126 al.:agitedum,
Liv. 3, 62 Drak.; 5, 52; 7, 34 fin.:cedodum,
Ter. Phorm. 2, 2, 15:ehodum,
id. And. 1, 2, 13; 2, 1, 24; 3, 5, 10; id. Eun. 2, 3, 68; also in Plaut. in enumerations: primumdum (= Gr. prôton men), Plaut. Mil. 2, 3, 26; id. Most. 2, 1, 53; id. Trin. 1, 2, 61 al.—With respect to the temporal limit of both actions, i. q. tamdiu quam or usque eo, as long as, while.1.Lit. (with indic. when the duration of the action in the principal clause is alone implied, except in the oratio obliqua).—In praes.: bene factum a vobis, dum vivitis, non abscedet, Cato ap. Gell. 16, 1 fin.; so Cic. Lael. 4, 14; id. de Sen. 23, 86; id. Fin. 3, 2, 9; Caes. B. G. 7, 50 fin. al.—In fut.: quid illos opinamini animi habuisse atque habituros, dum vivent? Cato ap. Gell. 10, 13, 17; Plaut. Ps. 1, 3, 103; Cic. Rosc. Am. 32 fin.; id. Leg. 1, 1, 2; Verg. A. 1, 607 sq. et saep.—(β).Subj., often, when the clause with dum expresses a desired end, or refers to an indefinite future:b.non tibi venit in mentem, Si, dum vivas, tibi bene facias, etc.,
Plaut. Bacch. 5, 2, 76:pars, dum vires suppeterent, eruptionem censebant,
Caes. B. G. 7, 77, 2:ut sua sponte, dum sine periculo liceret, excederet Gadibus,
id. B. C. 2, 20, 3:hoc unum esse tempus de pace agendi, dum sibi uterque confideret ut pares ambo viderentur,
id. ib. 3, 10, 7:de quo (sc. animo) dum disputarem, tuam mihi dari vellem, Cotta, eloquentiam,
Cic. N. D. 2, 59, 147 Bait. (v. Roby, Gram. 2, 284 sq.). —With tamdiu, tantum, tantummodo, tantisper, usque; or opp. postea, postquam, deinde, ubi, nunc, etc.—With tamdiu, Cic. Verr. 2, 4, 3; id. Cat. 3, 7; id. de Sen. 12, 41; id. Tusc. 5, 33 fin.; id. Att. 9, 6, 5 al.—With tantum, Liv. 27, 42.—With tantummodo, Sall. J. 53, 3.—With tantisper, Plaut. Truc. prol. 11; Ter. Ad. 1, 1, 44; id. Heaut. 1, 1, 54.—With usque, Cic. Verr. 2, 1, 5: dum... postea, id. Mur. 12, 26—dum... postea quam, Caes. B. G. 7, 82, 1; Cic. Rosc. Am. 43 fin. —dum... postquam, Sall. J. 53, 3; Liv. 21, 13; cf. Ter. And. 1, 1, 27—dum... deinde, Cic. Att. 9, 6, 5; Liv. 27, 42, 13—dum... sed ubi, Plaut. Capt. 2, 1, 37; Caes. B. C. 1, 51, 5—dum... nunc, Ter. And. 1, 2, 17; Cic. Ac. 1, 4, 11.—For tamdiu... dum, less freq. dum... dum, as long as... so long:c.sic virgo dum intacta manet, dum cara suis,
Cat. 62, 45 and 56; cf. Quint. 9, 3, 16:dum habeat, dum amet,
Plaut. Truc. 2, 1, 23 (al. tum).—In Plautus repeatedly with an emphatic quidem, Plaut. As. 2, 4, 57; 5, 2, 20; id. Bacch. 2, 2, 48; id. Merc. 2, 3, 53; id. Ps. 1, 5, 92.—2.Transf.a.In conditional relations as a restrictive particle, like quatenus and duntaxat, so long as, if so be that, provided that, if only (so regularly connected with the subjunctive;(β).freq. in prose and poetry): dum pereas, nihil interduo aiant vivere,
Plaut. Capt. 3, 5, 36: Ly. Concede, inspiciam quid sit scriptum. Cu. Maxime, Tuo arbitratu, dum auferam abs te id quod peto, id. Curc. 3, 58; cf.:dum res maneant, verba fingant arbitratu suo,
Cic. Fin. 5, 29 fin.: oderint, dum metuant, Att. ap. Cic. Off. 1, 28, 97:licet lascivire, dum nihil metuas,
Cic. Rep. 1, 40 et saep.; in the imperf.:qui sese in cruciatum dari cuperet, dum de patris morte quaereretur,
id. Rosc. Am. 41, 119; Sall. C. 40, 4; id. J. 68, 3; Quint. 10, 1, 33: An. Non pudet vanitatis? Do. Minime, dum ob rem, Ter. Phorm. 3, 2, 41;so without a verb,
Cic. Fam. 7, 9; id. Ac. 2, 32, 104; Quint. 4, 1, 70; 9, 4, 58; 10, 3, 5; cf.:dum eatenus,
id. 1, 11, 1.—With an emphatic modo, and often in one word, dummodo:(γ).aeque istuc facio dummodo Eam des, quae sit quaestuosa, etc.,
Plaut. Mil. 3, 1, 189; id. Aul. 2, 2, 62; id. Mil. 2, 2, 98; Cic. Rep. 3, 3; id. Off. 3, 21; id. Cat. 1, 5; 9; Prop. 3, 17, 17 (4, 16, 17 M.); Ov. F. 5, 242 al.; cf.:sin autem jejunitatem... dummodo sit polita, dum urbana, dum elegans, in Attico genere ponit, etc.,
Cic. Brut. 82, 285:dummodo sit dives, barbarus ille placet,
Ov. A. A. 2, 276.—Separated by other words:mea nil refert, dum patiar modo,
Ter. Eun. 2, 3, 28:certumst pati, dum illum modo habeam mecum,
id. Heaut. 3, 1, 57; Val. Fl. 5, 265.—With tamen, and, in Plautus (cf. above, 1. c.), with quidem.—With tamen, Cic. de Or. 2, 77, 314; Cels. 3, 4; Quint. 1, 1, 11; 2, 12, 7; 8 prooem. § 32; Dig. 39, 22, 4.—With quidem, Plaut. Trin. 1, 2, 20; id. Aul. 2, 2, 34; cf. the foll. number.—(δ).In negative conditional clauses, with ne, so long as not, provided that not, if only not:b.VTEI. SENATVS. NOSTER. DECERNERET. DVM. NE. MINVS. SENATORIBVS. C. ADESENT., S. C. de Bac. (thrice): id faciat saepe, dum ne lassus fiat,
Cato, R. R. 5, 4; Plaut. Trin. 4, 2, 137; cf. id. Bacch. 4, 8, 26; id. Curc. 1, 1, 36; Ter. Hec. 4, 4, 12; Cic. Att. 6, 1, 4; 8, 11, B fin.; Liv. 3, 21 Drak.; 28, 40; Ov. H. 3, 81.—So too, dummodo ne, Cic. de Or. 3, 48, 185; id. Fam. 10, 25, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 7; id. Att. 12, 45 al.:dum quidem ne,
Plaut. Merc. 2, 3, 89.—With a causal accessory notion, until, long enough for, etc (very rare, only with subjunctive) obsidio deinde per paucos dies magis quam oppugnatio fuit, dum vulnus ducis curaretur, Liv 21, 8; cf. id. 24, 40; Suet Aug. 78 fin. nam se quoque moveri finget, dum aditum sibi ad aures faciat, Quint. 4, 1, 46.II.In immediate suceession, until, until that (with the subjunctive or the indicative, as the idea of aim or simply of time predominates; cf.(α).e.g.: quid dicam, quantus amor bestiarum sit in educandis custodiendisque iis, quae procreaverunt, usque ad eum finem, dum possint se ipsa defendere?
Cic. N. D. 2, 51 fin.:ea mansit in condicione atque pacto usque ad eum finem, dum judices rejecti sunt,
id. Verr. 1, 6, 16; cf. Ter. Heaut. 3, 2, 32; id. Eun. 1, 2, 126; Liv. 4, 21 fin.; 27, 42. Cicero generally, Caesar always employs the subjunctive).Subj.:(β).is dum veniat, sedens ibi opperibere,
Plaut. Bacch. 1, 1, 14; cf.:paulisper mane, dum edormiscat unum somnum,
id. Am. 2, 2, 64; cf. also Cic. Att. 7, 1, 4;so with exspectare,
id. Lael. 13; Caes. B. G. 1, 11 fin.; 4, 13, 2; Liv. 3, 11 fin.: Tac. Or. 19 fin.; Hor. Ep. 1, 2, 42; Luc. 5, 303 et saep.;with morari,
Hirt. B. G. 8, 28; Liv. 4, 21 fin.; 22, 38 al.; cf. infra, b:sic deinceps omne opus contexitur, dum justa muri altitudo expleatur,
Caes. B. G. 7, 23, 4; id. B. C. 1, 58, 4; cf.:multa quoque et bello passus, dum conderet urbem Inferretque deos Latio,
Verg. A. 1, 5:ut spatium intercedere posset, dum milites convenirent, legatis respondit, etc.,
Caes. B. G. 1, 7 fin.: Caesar ex eo tempore, dum ad flumen Varum veniatur, se frumentum daturum pollicetur, from that time until, etc., id. B. C. 1, 87, 1:differant in tempus aliud, dum defervescat ira,
Cic. Tusc. 4, 36, 78 (cf. ib.:dum se ipsi colligant): quippe qui moram temporis quaererent, dum Hannibal in Africam traiceret,
Liv. 30, 16 fin. et saep.—Indic.:tu hic nos, dum eximus, interea opperibere,
Ter. Heaut. 4, 7, 5;so with opperiri,
Cic. Att. 10, 3;with manere aliquem,
Ter. Phorm. 3, 2, 28;with exspectare,
id. Eun. 1, 2, 126;with morari,
Liv. 27, 42; cf.:causas innecte morandi, Dum pelago desaevit hiems,
Verg. A. 4, 52:retine, dum ego huc servos evoco,
Ter. Phorm. 5, 7, 89; cf.:Tityre, dum redeo, pasce capellas,
Verg. E. 9, 23: struppis, quibus lectica deligata erat, usque adeo verberari jussit, dum animam efflavit, Gracch. ap. Gell. 10, 3, 5; cf. in the perf., Prop. 1, 3, 45; in the fut., id. 1, 14, 14. See Hand, Turs. II. pp. 303-330. -
4 dum
dum conj. [1 dum], while, whilst, at the time that, during the time in which, where: dum conantur, annus est, T.: dum de his disputo iudiciis: dum ea conquiruntur, ad Rhenum contenderunt, Cs.: Haec canebam, Caesar dum Fulminat, V.: haec dum geruntur: dum ea parant, L.: dum tempus teritur, repente, etc., L.: dum Appium orno, subito, etc.: ne bellum differretur, dum aeger conlega erat, L.: dum is in aliis rebus erat occupatus: qui, dum ascendere conatus est, vēnit in periculum: dum oculos hostium certamen averterat, capitur murus, L.: dum ad se omnia trahant, nihil relictum esse, L.: ut, dum sine periculo liceret, excederet, Cs.: dum intentus in eum se rex totus averteret, etc., L.: Illa, dum te fugeret, non vidit, V.—Of a period of time, while, all the time that, as long as: vixit, dum vixit, bene, T.: dum ego in Siciliā sum, nulla statua deiecta est: haec civitas dum erit laetabitur: causas innecte morandi, Dum desaevit hiemps, V.: dum longius aberant Galli, posteaquam, etc., Cs.: dum auxilia sperastis, postquam, etc., L.: se duces, usque dum per me licuerit, retinuisse.—Of immediate succession, to the time when, all the time till, until: ut me maneat, dum argentum aufero, T.: Tityre, dum redeo, pasce capellas, V.: mansit usque ad eum finem, dum iudices reiecti sunt: non exspectandum sibi, dum pervenirent, Cs.: Multa passus, dum conderet urbem, V.: differant in tempus aliud, dum defervescat ira.—In restrictive clauses, as long as, if so be that, provided that, if only: dum res maneant, verba fingant: oderint, dum metuant: laborem pati, dum poenas caperent, S.—With modo (often written dummodo): mea nil re fert, dum patiar modo, T.: feram libenter, dum modo vobis salus pariatur: quālibet, dum modo tolerabili, condicione transigere.—With tamen: firmissimum quodque sit primum, dum illud tamen teneatur, etc.—With ne, so long as not, provided that not, if only not: dum arator ne plus decumā det: peccate, dum ego ne imiter tribunos, L.* * *while, as long as, until; provided that -
5 ad
ad, prep. with acc. (from the fourth century after Christ written also at; Etrusc. suf. -a; Osc. az; Umbr. and Old Lat. ar, as [p. 27] in Eug. Tab., in S. C. de Bacch., as arveho for adveho; arfuerunt, arfuisse, for adfuerunt, etc.; arbiter for adbiter; so, ar me advenias, Plant. Truc. 2, 2, 17; cf. Prisc. 559 P.; Vel. Long. 2232 P.; Fabretti, Glos. Ital. col. 5) [cf. Sanscr. adhi; Goth. and Eng. at; Celt. pref. ar, as armor, i.e. ad mare; Rom. a].I.As antith. to ab (as in to ex), in a progressive order of relation, ad denotes, first, the direction toward an object; then the reaching of or attaining to it; and finally, the being at or near it.A.In space.1.Direction toward, to, toward, and first,a.Horizontally:b.fugere ad puppim colles campique videntur,
the hills and fields appear to fly toward the ship, Lucr. 4, 390: meridie umbrae cadunt ad septentrionem, ortu vero ad occasum, to or toward the north and west, Plin. 2, 13, and so often of the geog. position of a place in reference to the points of compass, with the verbs jacere, vergere, spectare, etc.:Asia jacet ad meridiem et austrum, Europa ad septentriones et aquiionem,
Varr. L. L. 5, § 31 Mull.;and in Plin. very freq.: Creta ad austrum... ad septentrionem versa, 4, 20: ad Atticam vergente, 4, 21 al.—Also trop.: animus alius ad alia vitia propensior,
Cic. Tusc. 4, 37, 81.—In a direction upwards (esp. in the poets, very freq.): manusque sursum ad caelum sustulit, Naev. ap. Non. 116, 30 (B. Pun. p. 13, ed. Vahl.): manus ad caeli templa tendebam lacrimans, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 50 ed. Vahl.); cf.:c.duplices tendens ad sidera palmas,
Verg. A. 1, 93: molem ex profundo saxeam ad caelum vomit, Att. ap. Prisc. 1325 P.: clamor ad caelum volvendus, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 104 Mull. (Ann. v. 520 ed. Vahl.) (cf. with this: tollitur in caelum clamor, Enn. ap. Macr. S. 6, 1, or Ann. v. 422):ad caelumque ferat flammai fulgura rursum, of Aetna,
Lucr. 1, 725; cf. id. 2, 191; 2, 325: sidera sola micant;ad quae sua bracchia tendens, etc.,
Ov. M. 7, 188:altitudo pertingit ad caelum,
Vulg. Dan. 4, 17.—Also in the direction downwards (for the usu. in):2.tardiore semper ad terras omnium quae geruntur in caelo effectu cadente quam visu,
Plin. 2, 97, 99, § 216.The point or goal at which any thing arrives.a.Without reference to the space traversed in passing, to, toward (the most common use of this prep.): cum stupro redire ad suos popularis, Naev. ap. Fest. p. 317 Mull. (B. Pun. p. 14 ed. Vahl.):(α).ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videatur potius quam ad inferos pervenisse,
Cic. Lael. 3, 12: ad terras decidat aether, Lucan. 2, 58. —Hence,With verbs which designate going, coming, moving, bearing, bringing near, adapting, taking, receiving, calling, exciting, admonishing, etc., when the verb is compounded with ad the prep. is not always repeated, but the constr. with the dat. or acc. employed; cf. Rudd. II. pp. 154, 175 n. (In the ante-class. per., and even in Cic., ad is generally repeated with most verbs, as, ad eos accedit, Cic. Sex. Rosc. 8:(β).ad Sullam adire,
id. ib. 25:ad se adferre,
id. Verr. 4, 50:reticulum ad naris sibi admovebat,
id. ib. 5, 27:ad laborem adhortantur,
id. de Sen. 14:T. Vectium ad se arcessit,
id. Verr. 5, 114; but the poets of the Aug. per., and the historians, esp. Tac., prefer the dative; also, when the compound verb contains merely the idea of approach, the constr. with ad and the acc. is employed; but when it designates increase, that with the dat. is more usual: accedit ad urbem, he approaches the city; but, accedit provinciae, it is added to the province.)—Ad me, te, se, for domum meam, tuam, suam (in Plaut. and Ter. very freq.):(γ).oratus sum venire ad te huc,
Plaut. Mil. 5, 1, 12: spectatores plaudite atque ite ad vos comissatum, id. Stich. fin.:eamus ad me,
Ter. Eun. 3, 5, 64:ancillas traduce huc ad vos,
id. Heaut. 4, 4, 22:transeundumst tibi ad Menedemum,
id. 4, 4, 17: intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se, Lucil. ap. Charis. p. 86 P.:te oro, ut ad me Vibonem statim venias,
Cic. Att. 3, 3; 16, 10 al.—Ad, with the name of a deity in the gen., is elliptical for ad templum or aedem (cf.:(δ).Thespiadas, quae ad aedem Felicitatis sunt,
Cic. Verr. 4, 4; id. Phil. 2, 35:in aedem Veneris,
Plaut. Poen. 1, 2, 120;in aedem Concordiae,
Cic. Cat. 3, 9, 21;2, 6, 12): ad Dianae,
to the temple of, Ter. Ad. 4, 2, 43:ad Opis,
Cic. Att. 8, 1, 14:ad Castoris,
id. Quint. 17:ad Juturnae,
id. Clu. 101:ad Vestae,
Hor. S. 1, 9, 35 al.: cf. Rudd. II. p. 41, n. 4, and p. 334.—With verbs which denote a giving, sending, informing, submitting, etc., it is used for the simple dat. (Rudd. II. p. 175): litteras dare ad aliquem, to send or write one a letter; and: litteras dare alicui, to give a letter to one; hence Cic. never says, like Caesar and Sall., alicui scribere, which strictly means, to write for one (as a receipt, etc.), but always mittere, scribere, perscribere ad aliquem:(ε).postea ad pistores dabo,
Plaut. As. 3, 3, 119:praecipe quae ad patrem vis nuntiari,
id. Capt. 2, 2, 109:in servitutem pauperem ad divitem dare,
Ter. Ph. 4, 3, 48:nam ad me Publ. Valerius scripsit,
Cic. Fam. 14, 2 med.:de meis rebus ad Lollium perscripsi,
id. ib. 5, 3:velim domum ad te scribas, ut mihi tui libri pateant,
id. Att. 4, 14; cf. id. ib. 4, 16:ad primam (sc. epistulam) tibi hoc scribo,
in answer to your first, id. ib. 3, 15, 2:ad Q. Fulvium Cons. Hirpini et Lucani dediderunt sese,
Liv. 27, 15, 1; cf. id. 28, 22, 5.—Hence the phrase: mittere or scribere librum ad aliquem, to dedicate a book to one (Greek, prosphônein):has res ad te scriptas, Luci, misimus, Aeli,
Lucil. Sat. 1, ap. Auct. Her. 4, 12:quae institueram, ad te mittam,
Cic. Q. Fr. 3, 5: ego interea admonitu tuo perfeci sane argutulos libros ad Varronem;and soon after: mihi explices velim, maneasne in sententia, ut mittam ad eum quae scripsi,
Cic. Att. 13, 18; cf. ib. 16; Plin. 1, 19.—So in titles of books: M. Tullii Ciceronis ad Marcum Brutum Orator; M. T. Cic. ad Q. Fratrem Dialogi tres de Oratore, etc.—In the titles of odes and epigrams ad aliquem signifies to, addressed to. —With names of towns after verbs of motion, ad is used in answer to the question Whither? instead of the simple acc.; but commonly with this difference, that ad denotes to the vicinity of, the neighborhood of:(ζ).miles ad Capuam profectus sum, quintoque anno post ad Tarentum,
Cic. de Sen. 4, 10; id. Fam. 3, 81:ad Veios,
Liv. 5, 19; 14, 18; cf. Caes. B. G. 1, 7; id. B. C. 3, 40 al.—Ad is regularly used when the proper name has an appellative in apposition to it:ad Cirtam oppidum iter constituunt,
Sall. J. 81, 2; so Curt. 3, 1, 22; 4, 9, 9;or when it is joined with usque,
Cic. Verr. 2, 1, 34, § 87; id. Deiot, 7, 19.— (When an adjective is added, the simple acc. is used poet., as well as with ad:magnum iter ad doctas proficisci cogor Athenas,
Prop. 3, 21, 1; the simple acc., Ov. H. 2, 83: doctas jam nunc eat, inquit, Athenas).—With verbs which imply a hostile movement toward, or protection in respect to any thing, against = adversus:(η).nonne ad senem aliquam fabricam fingit?
Ter. Heaut. 3, 2, 34:Lernaeas pugnet ad hydras,
Prop. 3, 19, 9: neque quo pacto fallam, nec quem dolum ad eum aut machinam commoliar, old poet in Cic. N. D. 3, 29, 73:Belgarum copias ad se venire vidit,
Caes. B. G. 2, 5; 7, 70:ipse ad hostem vehitur,
Nep. Dat. 4, 5; id. Dion. 5, 4: Romulus ad regem impetus facit (a phrase in which in is commonly found), Liv. 1, 5, 7, and 44, 3, 10:aliquem ad hostem ducere,
Tac. A. 2, 52:clipeos ad tela protecti obiciunt,
Verg. A. 2, 443:munio me ad haec tempora,
Cic. Fam. 9, 18:ad hos omnes casus provisa erant praesidia,
Caes. B. G. 7, 65; 7, 41;so with nouns: medicamentum ad aquam intercutem,
Cic. Off. 3, 24:remedium ad tertianam,
Petr. Sat. 18:munimen ad imbris,
Verg. G. 2, 352:farina cum melle ad tussim siccam efficasissima est,
Plin. 20, 22, 89, § 243:ad muliebre ingenium efficaces preces,
Liv. 1, 9; 1, 19 (in these two passages ad may have the force of apud, Hand).—The repetition of ad to denote the direction to a place and to a person present in it is rare:b.nunc tu abi ad forum ad herum,
Plaut. As. 2, 2, 100; cf.:vocatis classico ad concilium militibus ad tribunos,
Liv. 5 47.—(The distinction between ad and in is given by Diom. 409 P., thus: in forum ire est in ipsum forum intrare; ad forum autem ire, in locum foro proximum; ut in tribunal et ad tribunal venire non unum est; quia ad tribunal venit litigator, in tribunal vero praetor aut judex; cf. also Sen. Ep. 73, 14, deus ad homines venit, immo, quod propius est, in homines venit.)—The terminus, with ref. to the space traversed, to, even to, with or without usque, Quint. 10, 7, 16: ingurgitavit usque ad imum gutturem, Naev. ap. Non. 207, 20 (Rib. Com. Rel. p. 30): dictator pervehitur usque ad oppidum, Naev. ap. Varr. L. L. 5, § 153 Mull. (B. Pun. p. 16 ed. Vahl.):3.via pejor ad usque Baii moenia,
Hor. S. 1, 5, 96; 1, 1, 97:rigidum permanat frigus ad ossa,
Lucr. 1, 355; 1, 969:cum sudor ad imos Manaret talos,
Hor. S. 1, 9, 10:ut quantum posset, agmen ad mare extenderet,
Curt. 3, 9, 10:laeva pars ad pectus est nuda,
id. 6, 5, 27 al. —Hence the Plinian expression, petere aliquid (usque) ad aliquem, to seek something everywhere, even with one:ut ad Aethiopas usque peteretur,
Plin. 36, 6, 9, § 51 (where Jan now reads ab Aethiopia); so,vestis ad Seras peti,
id. 12, 1, 1.— Trop.:si quid poscam, usque ad ravim poscam,
Plaut. Aul. 2, 5, 10:deverberasse usque ad necem,
Ter. Phorm. 2, 2, 13;without usque: hic ad incitas redactus,
Plaut. Trin. 2, 4, 136; 4, 2, 52; id. Poen. 4, 2, 85; illud ad incitas cum redit atque internecionem, Lucil. ap. Non. 123, 20:virgis ad necem caedi,
Cic. Verr. 2, 3, 29, § 70; so Hor. S. 1, 2, 42; Liv. 24, 38, 9; Tac. A. 11, 37; Suet. Ner. 26; id. Dom. 8 al.Nearness or proximity in gen. = apud, near to, by, at, close by (in anteclass. per. very freq.; not rare later, esp. in the historians): pendent peniculamenta unum ad quemque pedum, trains are suspended at each foot, Enn. ap. Non. 149, 33 (Ann. v. 363 ed. Vahl.):B.ut in servitute hic ad suum maneat patrem,
Plaut. Capt. prol. 49; cf. id. ib. 2, 3, 98;3, 5, 41: sol quasi flagitator astat usque ad ostium,
stands like a creditor continually at the door, id. Most. 3, 2, 81 (cf. with same force, Att. ap. Non. 522, 25;apud ipsum astas): ad foris adsistere,
Cic. Verr. 1, 66; id. Arch. 24:astiterunt ad januam,
Vulg. Act. 10, 17:non adest ad exercitum,
Plaut. Am. 1, 3, 6; cf. ib. prol. 133:aderant ad spectaculum istud,
Vulg. Luc. 23, 48: has (testas) e fenestris in caput Deiciunt, qui prope ad ostium adspiraverunt, Lucil. ap. Non. 288, 31:et nec opinanti Mors ad caput adstitit,
Lucr. 3, 959:quod Romanis ad manum domi supplementum esset,
at hand, Liv. 9, 19, 6:haec arma habere ad manum,
Quint. 12, 5, 1:dominum esse ad villam,
Cic. Sull. 20; so id. Verr. 2, 21:errantem ad flumina,
Verg. E. 6, 64; Tib. 1, 10, 38; Plin. 7, 2, § 12; Vitr. 7, 14; 7, 12; and ellipt. (cf. supra, 2. g):pecunia utinam ad Opis maneret!
Cic. Phil. 1, 17.—Even of persons:qui primum pilum ad Caesarem duxerat (for apud),
Caes. B. G. 6, 38; so id. ib. 1, 31; 3, 9; 5, 53; 7, 5; id. B. C. 3, 60:ad inferos poenas parricidii luent,
among, Cic. Phil. 14, 13:neque segnius ad hostes bellum apparatur,
Liv. 7, 7, 4: pugna ad Trebiam, ad Trasimenum, ad Cannas, etc., for which Liv. also uses the gen.:si Trasimeni quam Trebiae, si Cannarum quam Trasimeni pugna nobilior esset, 23, 43, 4.—Sometimes used to form the name of a place, although written separately, e. g. ad Murcim,
Varr. L. L. 5, § 154:villa ad Gallinas, a villa on the Flaminian Way,
Plin. 15, 30, 40, § 37: ad urbem esse (of generals), to remain outside the city (Rome) until permission was given for a triumph:“Esse ad urbem dicebantur, qui cum potestate provinciali aut nuper e provincia revertissent, aut nondum in provinciam profecti essent... solebant autem, qui ob res in provincia gestas triumphum peterent, extra urbem exspectare, donec, lege lata, triumphantes urbem introire possent,”
Manut. ad Cic. Fam. 3, 8.—So sometimes with names of towns and verbs of rest:pons, qui erat ad Genavam,
Caes. B. G. 1, 7:ad Tibur mortem patri minatus est,
Cic. Phil. 6, 4, 10:conchas ad Caietam legunt,
id. Or. 2, 6:ad forum esse,
to be at the market, Plaut. Ps. 4, 7, 136; id. Most. 3, 2, 158; cf. Ter. Ph. 4, 2, 8; id. And. 1, 5, 19.—Hence, adverb., ad dextram (sc. manum, partem), ad laevam, ad sinistram, to the right, to the left, or on the right, on the left:ad dextram,
Att. Rib. Trag. Rel. p. 225; Plaut. Poen. 3, 4, 1; Ter. Ad. 4, 2, 44; Cic. Univ. 13; Caes. B. C. 1, 69:ad laevam,
Enn. Rib. Trag. Rel. p. 51; Att. ib. p. 217: ad sinistram, Ter. [p. 28] Ad. 4, 2, 43 al.:ad dextram... ad laevam,
Liv. 40, 6;and with an ordinal number: cum plebes ad tertium milliarium consedisset,
at the third milestone, Cic. Brut. 14, 54, esp. freq. with lapis:sepultus ad quintum lapidem,
Nep. Att. 22, 4; so Liv. 3, 69 al.; Tac. H. 3, 18; 4, 60 (with apud, Ann. 1, 45; 3, 45; 15, 60) al.; cf. Rudd. II. p. 287.In time, analogous to the relations given in A.1.Direction toward, i. e. approach to a definite point of time, about, toward:2.domum reductus ad vesperum,
toward evening, Cic. Lael. 3, 12:cum ad hiemem me ex Cilicia recepissem,
toward winter, id. Fam. 3, 7.—The limit or boundary to which a space of time extends, with and without usque, till, until, to, even to, up to:3.ego ad illud frugi usque et probus fui,
Plaut. Most. 1, 2, 53:philosophia jacuit usque ad hanc aetatem,
Cic. Tusc. 1, 3, 5; id. de Sen. 14:quid si hic manebo potius ad meridiem,
Plaut. Most. 3, 1, 55; so id. Men. 5, 7, 33; id. Ps. 1, 5, 116; id. As. 2, 1, 5:ad multam noctem,
Cic. de Sen. 14:Sophocles ad summam senectutem tragoedias fecit,
id. ib. 2; cf. id. Rep. 1, 1:Alexandream se proficisci velle dixit (Aratus) remque integram ad reditum suum jussit esse,
id. Off. 2, 23, 82:bestiae ex se natos amant ad quoddam tempus,
id. Lael. 8; so id. de Sen. 6; id. Somn. Sc. 1 al. —And with ab or ab-usque, to desig. the whole period of time passed away:ab hora octava ad vesperum secreto collocuti sumus,
Cic. Att. 7, 8:usque ab aurora ad hoc diei,
Plaut. Poen. 1, 2, 8.—Coincidence with a point of time, at, on, in, by:C.praesto fuit ad horam destinatam,
at the appointed hour, Cic. Tusc. 5, 22:admonuit ut pecuniam ad diem solverent,
on the day of payment, id. Att. 16, 16 A:nostra ad diem dictam fient,
id. Fam. 16, 10, 4; cf. id. Verr. 2, 2, 5: ad lucem denique arte et graviter dormitare coepisse, at (not toward) daybreak, id. Div. 1, 28, 59; so id. Att. 1, 3, 2; 1, 4, 3; id. Fin. 2, 31, 103; id. Brut. 97, 313:ad id tempus,
Caes. B. C. 1, 24; Sall. J. 70, 5; Tac. A. 15, 60; Suet. Aug. 87; Domit. 17, 21 al.The relations of number.1.An approximation to a sum designated, near, near to, almost, about, toward (cf. Gr. epi, pros with acc. and the Fr. pres de, a peu pres, presque) = circiter (Hand, Turs. I. p. 102):2.ad quadraginta eam posse emi minas,
Plaut. Ep. 2, 2, 111:nummorum Philippum ad tria milia,
id. Trin. 1, 2, 115; sometimes with quasi added:quasi ad quadraginta minas,
as it were about, id. Most. 3, 1, 95; so Ter. Heaut. 1, 1, 93:sane frequentes fuimus omnino ad ducentos,
Cic. Q. Fr. 2, 1:cum annos ad quadraginta natus esset,
id. Clu. 40, 110:ad hominum milia decem,
Caes. B. G. 1, 4:oppida numero ad duodecim, vicos ad quadringentos,
id. ib. 1, 5.—In the histt. and post-Aug. authors ad is added adverbially in this sense (contrary to Gr. usage, by which amphi, peri, and eis with numerals retain their power as prepositions): ad binum milium numero utrinque sauciis factis, Sisenn. ap. Non. 80, 4:occisis ad hominum milibus quattuor,
Caes. B. G. 2, 33:ad duorum milium numero ceciderunt,
id. B. C. 3, 53:ad duo milia et trecenti occisi,
Liv. 10, 17, 8; so id. 27, 12, 16; Suet. Caes. 20; cf. Rudd. II. p. 334.—The terminus, the limit, to, unto, even to, a designated number (rare):D.ranam luridam conicere in aquam usque quo ad tertiam partem decoxeris,
Varr. R. R. 1, 2, 26; cf. App. Herb. 41:aedem Junonis ad partem dimidiam detegit,
even to the half, Liv. 42, 3, 2:miles (viaticum) ad assem perdiderat,
to a farthing, to the last farthing, Hor. Ep. 2, 2, 27; Plin. Ep. 1, 15:quid ad denarium solveretur,
Cic. Quint. 4.—The phrase omnes ad unum or ad unum omnes, or simply ad unum, means lit. all to one, i. e. all together, all without exception; Gr. hoi kath hena pantes (therefore the gender of unum is changed according to that of omnes): praetor omnes extra castra, ut stercus, foras ejecit ad unum, Lucil. ap. Non. 394, 22:de amicitia omnes ad unum idem sentiunt,
Cic. Lael. 23:ad unum omnes cum ipso duce occisi sunt,
Curt. 4, 1, 22 al.:naves Rhodias afflixit ita, ut ad unam omnes constratae eliderentur,
Caes. B. C. 3, 27; onerariae omnes ad unam a nobis sunt exceptae, Cic. Fam. 12, 14 (cf. in Gr. hoi kath hena; in Hebr., Exod. 14, 28).— Ad unum without omnes:ego eam sententiam dixi, cui sunt assensi ad unum,
Cic. Fam. 10, 16:Juppiter omnipotens si nondum exosus ad unum Trojanos,
Verg. A. 5, 687.In the manifold relations of one object to another.1.That in respect of or in regard to which a thing avails, happens, or is true or important, with regard to, in respect of, in relation to, as to, to, in.a.With verbs:b.ad omnia alia aetate sapimus rectius,
in respect to all other things we grow wiser by age, Ter. Ad. 5, 3, 45:numquam ita quisquam bene ad vitam fuat,
id. ib. 5, 4, 1:nil ibi libatum de toto corpore (mortui) cernas ad speciem, nil ad pondus,
that nothing is lost in form or weight, Lucr. 3, 214; cf. id. 5, 570; Cic. Verr. 2, 1, 21, § 58; id. Mur. 13, 29: illi regi Cyro subest, ad immutandi animi licentiam, crudelissimus ille Phalaris, in that Cyrus, in regard to the liberty of changing his disposition (i. e. not in reality, but inasmuch as he is at liberty to lay aside his good character, and assume that of a tyrant), there is concealed another cruel Phalaris, Cic. Rep. 1, 28:nil est ad nos,
is nothing to us, concerns us not, Lucr. 3, 830; 3, 845:nil ad me attinet,
Ter. Ad. 1, 2, 54:nihil ad rem pertinet,
Cic. Caecin. 58;and in the same sense elliptically: nihil ad Epicurum,
id. Fin. 1, 2, 5; id. Pis. 68:Quid ad praetorem?
id. Verr. 1, 116 (this usage is not to be confounded with that under 4.).—With adjectives:c.ad has res perspicax,
Ter. Heaut. 2, 3, 129:virum ad cetera egregium,
Liv. 37, 7, 15:auxiliaribus ad pugnam non multum Crassus confidebat,
Caes. B. G. 3, 25:ejus frater aliquantum ad rem est avidior,
Ter. Eun. 1, 2, 51; cf. id. And. 1, 2, 21; id. Heaut. 2, 3, 129:ut sit potior, qui prior ad dandum est,
id. Phorm. 3, 2, 48:difficilis (res) ad credendum,
Lucr. 2, 1027:ad rationem sollertiamque praestantior,
Cic. N. D. 2, 62; so id. Leg. 2, 13, 33; id. Fin. 2, 20, 63; id. Rosc. Am. 30, 85; id. Font. 15; id. Cat. 1, 5, 12; id. de Or. 1, 25, 113; 1, 32, 146; 2, 49, 200; id. Fam. 3, 1, 1; Liv. 9, 16, 13; Tac. A. 12, 54 al.—With nouns:d.prius quam tuum, ut sese habeat, animum ad nuptias perspexerit,
before he knew your feeling in regard to the marriage, Ter. And. 2, 3, 4 (cf. Gr. hopôs echei tis pros ti):mentis ad omnia caecitas,
Cic. Tusc. 3, 5, 11:magna vis est fortunae in utramque partem vel ad secundas res vel ad adversas,
id. Off. 2, 6; so id. Par. 1:ad cetera paene gemelli,
Hor. Ep. 1, 10, 3.—So with acc. of gerund instead of the gen. from the same vb.:facultas ad scribendum, instead of scribendi,
Cic. Font. 6;facultas ad agendum,
id. de Imp. Pomp. 1, 2: cf. Rudd. II. p. 245.—In gramm.: nomina ad aliquid dicta, nouns used in relation to something, i. e. which derive their significance from their relation to another object: quae non possunt intellegi sola, ut pater, mater;2.jungunt enim sibi et illa propter quae intelleguntur,
Charis. 129 P.; cf. Prisc. 580 ib.—With words denoting measure, weight, manner, model, rule, etc., both prop. and fig., according to, agreeably to, after (Gr. kata, pros):3.columnas ad perpendiculum exigere,
Cic. Mur. 77:taleis ferreis ad certum pondus examinatis,
Caes. B. G. 5, 12: facta sunt ad certam formam. Lucr. 2, 379:ad amussim non est numerus,
Varr. 2, 1, 26:ad imaginem facere,
Vulg. Gen. 1, 26:ad cursus lunae describit annum,
Liv. 1, 19:omnia ad diem facta sunt,
Caes. B. G. 2, 5:Id ad similitudinem panis efficiebant,
id. B. C. 3, 48; Vulg. Gen. 1, 26; id. Jac. 3, 9:ad aequos flexus,
at equal angles, Lucr. 4, 323: quasi ad tornum levantur, to or by the lathe, id. 4, 361:turres ad altitudiem valli,
Caes. B. G. 5, 42; Liv. 39, 6:ad eandem crassitudinem structi,
id. 44, 11:ad speciem cancellorum scenicorum,
with the appearance of, like, Varr. R. R. 3, 5, 8:stagnum maris instar, circumseptum aedificiis ad urbium speciem,
Suet. Ner. 31:lascivum pecus ludens ad cantum,
Liv. Andron. Rib. Trag. Rel. p. 1:canere ad tibiam,
Cic. Tusc. 4, 2: canere ad tibicinem, id. ib. 1, 2 (cf.:in numerum ludere,
Verg. E. 6, 28; id. G. 4, 175):quod ad Aristophanis lucernam lucubravi,
Varr. L. L. 5, § 9 Mull.: carmen castigare ad unguem, to perfection (v. unguis), Hor. A. P. 294:ad unguem factus homo,
a perfect gentleman, id. S. 1, 5, 32 (cf. id. ib. 2, 7, 86):ad istorum normam sapientes,
Cic. Lael. 5, 18; id. Mur. 3:Cyrus non ad historiae fidem scriptus, sed ad effigiem justi imperii,
id. Q. Fr. 1, 1, 8:exercemur in venando ad similitudinem bellicae disciplinae,
id. N. D. 2, 64, 161: so,ad simulacrum,
Liv. 40, 6:ad Punica ingenia,
id. 21, 22:ad L. Crassi eloquentiam,
Cic. Var. Fragm. 8:omnia fient ad verum,
Juv. 6, 324:quid aut ad naturam aut contra sit,
Cic. Fin. 1, 9, 30:ad hunc modum institutus est,
id. Tusc. 2, 3; Caes. B. G. 2, 31; 3, 13:ad eundem istunc modum,
Ter. Ad. 3, 3, 70:quem ad modum, q. v.: ad istam faciem est morbus, qui me macerat,
of that kind, Plaut. Cist. 1, 1, 73; id. Merc. 2, 3, 90; cf.91: cujus ad arbitrium copia materiai cogitur,
Lucr. 2, 281:ad eorum arbitrium et nutum totos se fingunt,
to their will and pleasure, Cic. Or. 8, 24; id. Quint. 71:ad P. Lentuli auctoritatem Roma contendit,
id. Rab. Post. 21:aliae sunt legati partes, aliae imperatoris: alter omnia agere ad praescriptum, alter libere ad summam rerum consulere debet,
Caes. B. C. 3, 51:rebus ad voluntatem nostram fluentibus,
Cic. Off. 1, 26:rem ad illorum libidinem judicarunt,
id. Font. 36:ad vulgi opinionem,
id. Off. 3, 21.—So in later Lat. with instar:ad instar castrorum,
Just. 36, 3, 2:scoparum,
App. M. 9, p. 232:speculi,
id. ib. 2, p. 118: ad hoc instar mundi, id. de Mundo, p. 72.—Sometimes, but very rarely, ad is used absol. in this sense (so also very rarely kata with acc., Xen. Hell. 2, 3; Luc. Dial. Deor. 8): convertier ad nos, as we (are turned), Lucr. 4, 317:ad navis feratur,
like ships, id. 4, 897 Munro. —With noun:ad specus angustiac vallium,
like caves, Caes. B. C. 3, 49.—Hence,With an object which is the cause or reason, in conformity to which, from which, or for which, any thing is or is done.a.The moving cause, according to, at, on, in consequence of:b.cetera pars animae paret et ad numen mentis momenque movetur,
Lucr. 3, 144:ad horum preces in Boeotiam duxit,
on their entreaty, Liv. 42, 67, 12: ad ea Caesar veniam ipsique et conjugi et fratribus tribuit, in consequence of or upon this, he, etc., Tac. Ann. 12, 37.—The final cause, or the object, end, or aim, for the attainment of which any thing,(α).is done,(β).is designed, or,(γ). (α).Seque ad ludos jam inde abhinc exerceant, Pac. ap. Charis. p. 175 P. (Rib. Trag. Rel. p. 80):(β).venimus coctum ad nuptias,
in order to cook for the wedding, Plaut. Aul. 3, 2, 15:omnis ad perniciem instructa domus,
id. Bacch. 3, 1, 6; cf. Ter. Heaut. 3, 1, 41; Liv. 1, 54:cum fingis falsas causas ad discordiam,
in order to produce dissension, Ter. Hec. 4, 4, 71:quantam fenestram ad nequitiam patefeceris,
id. Heaut. 3, 1, 72:utrum ille, qui postulat legatum ad tantum bellum, quem velit, idoneus non est, qui impetret, cum ceteri ad expilandos socios diripiendasque provincias, quos voluerunt, legatos eduxerint,
Cic. de Imp. Pomp. 19, 57:ego vitam quoad putabo tua interesse, aut ad spem servandam esse, retinebo,
for hope, id. Q. Fr. 1, 4; id. Fam. 5, 17:haec juventutem, ubi familiares opes defecerant, ad facinora incendebant,
Sall. C. 13, 4:ad speciem atque ad usurpationem vetustatis,
Cic. Agr. 2, 12, 31; Suet. Caes. 67:paucis ad speciem tabernaculis relictis,
for appearance, Caes. B. C. 2, 35; so id. ib. 2, 41; id. B. G. 1, 51.—Aut equos alere aut canes ad venandum. Ter. And. 1, 1, 30:(γ).ingenio egregie ad miseriam natus sum,
id. Heaut. 3, 1, 11;(in the same sense: in rem,
Hor. C. 1, 27, 1, and the dat., Ter. Ad. 4, 2, 6):ad cursum equum, ad arandum bovem, ad indagandum canem,
Cic. Fin. 2, 13, 40:ad frena leones,
Verg. A. 10, 253:delecto ad naves milite,
marines, Liv. 22, 19 Weissenb.:servos ad remum,
rowers, id. 34, 6; and:servos ad militiam emendos,
id. 22, 61, 2:comparasti ad lecticam homines,
Cat. 10, 16:Lygdamus ad cyathos,
Prop. 4, 8, 37; cf.:puer ad cyathum statuetur,
Hor. C. 1, 29, 8.—Quae oportet Signa esse [p. 29] ad salutem, omnia huic osse video, everything indicative of prosperity I see in him, Ter. And. 3, 2, 2:4.haec sunt ad virtutem omnia,
id. Heaut. 1, 2, 33:causa ad objurgandum,
id. And. 1, 1, 123:argumentum ad scribendum,
Cic. Att. 9, 7 (in both examples instead of the gen. of gerund., cf. Rudd. II. p. 245):vinum murteum est ad alvum crudam,
Cato R. R. 125:nulla res tantum ad dicendum proficit, quantum scriptio,
Cic. Brut. 24:reliquis rebus, quae sunt ad incendia,
Caes. B. C. 3, 101 al. —So with the adjectives idoneus, utilis, aptus, instead of the dat.:homines ad hanc rem idoneos,
Plaut. Poen. 3, 2, 6:calcei habiles et apti ad pedem,
Cic. de Or. 1, 54, 231:orator aptus tamen ad dicendum,
id. Tusc. 1, 3, 5:sus est ad vescendum hominibus apta,
id. N. D. 2, 64, 160:homo ad nullam rem utilis,
id. Off. 3, 6:ad segetes ingeniosus ager,
Ov. F. 4, 684.—(Upon the connection of ad with the gerund. v. Zumpt, § 666; Rudd. II. p. 261.)—Comparison (since that with which a thing is compared is considered as an object to which the thing compared is brought near for the sake of comparison), to, compared to or with, in comparison with:E.ad sapientiam hujus ille (Thales) nimius nugator fuit,
Plaut. Capt. 2, 2, 25; id. Trin. 3, 2, 100:ne comparandus hic quidem ad illum'st,
Ter. Eun. 4, 4, 14; 2, 3, 69:terra ad universi caeli complexum,
compared with the whole extent of the heavens, Cic. Tusc. 1, 17, 40:homini non ad cetera Punica ingenia callido,
Liv. 22, 22, 15:at nihil ad nostram hanc,
nothing in comparison with, Ter. Eun. 2, 3, 70; so Cic. Deiot. 8, 24; and id. de Or. 2, 6, 25.Adverbial phrases with ad.1.Ad omnia, withal, to crown all:2.ingentem vim peditum equitumque venire: ex India elephantos: ad omnia tantum advehi auri, etc.,
Liv. 35, 32, 4.—Ad hoc and ad haec (in the historians, esp. from the time of Livy, and in authors after the Aug. per.), = praeterea, insuper, moreover, besides, in addition, epi toutois:3.nam quicumque impudicus, adulter, ganeo, etc.: praeterea omnes undique parricidae, etc.: ad hoc, quos manus atque lingua perjurio aut sanguine civili alebat: postremo omnes, quos, etc.,
Sall. C. 14, 2 and 3:his opinionibus inflato animo, ad hoc vitio quoque ingenii vehemens,
Liv. 6, 11, 6; 42, 1, 1; Tac. H. 1, 6; Suet. Aug. 22 al.—Ad id quod, beside that (very rare):4.ad id quod sua sponte satis conlectum animorum erat, indignitate etiam Romani accendebantur,
Liv. 3, 62, 1; so 44, 37, 12.—Ad tempus.a.At a definite, fixed time, Cic. Att. 13, 45; Liv. 38, 25, 3.—b.At a fit, appropriate time, Cic. Verr. 2, 1, 54, § 141; Liv. 1, 7, 13.—c.For some time, for a short time, Cic. Off. 1, 8, 27; id. Lael. 15, 53; Liv. 21, 25, 14.—d.According to circumstances, Cic. Planc. 30, 74; id. Cael. 6, 13; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9.—5.Ad praesens (for the most part only in post-Aug. writers).a.For the moment, for a short time, Cic. Fam. 12, 8; Plin. 8, 22, 34; Tac. A. 4, 21.—b.At present, now, Tac. A. 16, 5; id. H. 1, 44.—So, ad praesentiam, Tac. A. 11, 8.—6.Ad locum, on the spot:7.ut ad locum miles esset paratus,
Liv. 27, 27, 2.—Ad verbum, word for word, literally, Cic. Fin. 1, 2, 4; id. de Or. 1, 34, 157; id. Ac. 2, 44, 135 al.—8.Ad summam.a. b. 9.Ad extremum, ad ultimum, ad postremum.a. (α).Of place, at the extremity, extreme point, top, etc.:(β).missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum, unde ferrum exstabat,
Liv. 21, 8, 10.—Of time = telos de, at last, finally:(γ).ibi ad postremum cedit miles,
Plaut. Aul. 3, 5, 52; so id. Poen. 4, 2, 22; Cic. Off. 3, 23, 89; id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 7, 53; Liv. 30, 15, 4 al.— Hence,of order, finally, lastly, = denique: inventa componere; tum ornare oratione; post memoria sepire;b.ad extremum agere cum dignitate,
Cic. de Or. 1, 31, 142.—In Liv., to the last degree, quite: improbus homo, sed non ad extremum perditus, 23, 2, 3; cf.:10.consilii scelerati, sed non ad ultimum dementis,
id. 28, 28, 8.—Quem ad finem? To what limit? How far? Cic. Cat. 1, 1; id. Verr. 5, 75.—11.Quem ad modum, v. sub h. v.► a.Ad (v. ab, ex, in, etc.) is not repeated like some other prepositions with interrog. and relative pronouns, after nouns or demonstrative pronouns:b.traducis cogitationes meas ad voluptates. Quas? corporis credo,
Cic. Tusc. 3, 17, 37 (ubi v. Kuhner).—Ad is sometimes placed after its substantive:c.quam ad,
Ter. Phorm. 3, 2, 39:senatus, quos ad soleret, referendum censuit,
Cic. N. D. 2, 4:ripam ad Araxis,
Tac. Ann. 12, 51;or between subst. and adj.: augendam ad invidiam,
id. ib. 12, 8.—The compound adque for et ad (like exque, eque, and, poet., aque) is denied by Moser, Cic. Rep. 2, 15, p. 248, and he reads instead of ad humanitatem adque mansuetudinem of the MSS., hum. atque mans. But adque, in acc. with later usage, is restored by Hand in App. M. 10, p. 247, adque haec omnia oboediebam for atque; and in Plaut. Capt. 2, 3, 9, utroque vorsum rectum'st ingenium meum, ad se adque illum, is now read, ad te atque ad illum (Fleck., Brix).II.In composition.A.Form. According to the usual orthography, the d of the ad remains unchanged before vowels, and before b, d, h, m, v: adbibo, adduco, adhibeo, admoveo, advenio; it is assimilated to c, f, g, l, n, p, r, s, t: accipio, affigo, aggero, allabor, annumero, appello, arripio, assumo, attineo; before g and s it sometimes disappears: agnosco, aspicio, asto: and before qu it passes into c: acquiro, acquiesco.—But later philologists, supported by old inscriptions and good MSS., have mostly adopted the following forms: ad before j, h, b, d, f, m, n, q, v; ac before c, sometimes, but less well, before q; ag and also ad before g; a before gn, sp, sc, st; ad and also al before l; ad rather than an before n; ap and sometimes ad before p; ad and also ar before r; ad and also as before s; at and sometimes ad before t. In this work the old orthography has commonly been retained for the sake of convenient reference, but the better form in any case is indicated.—B.Signif. In English up often denotes approach, and in many instances will give the force of ad as a prefix both in its local and in its figurative sense.1.Local.a. b.At, by: astare, adesse.—c. d.Up (cf. de- = down, as in deicio, decido): attollo, ascendo, adsurgo.—2.Fig.a.To: adjudico, adsentior.—b.At or on: admiror, adludo.—c.Denoting conformity to, or comparison with: affiguro, adaequo.—d.Denoting addition, increase (cf. ab, de, and ex as prefixes to denote privation): addoceo, adposco.—e.Hence, denoting intensity: adamo, adimpleo, aduro, and perhaps agnosco.—f.Denoting the coming to an act or state, and hence commencement: addubito, addormio, adquiesco, adlubesco, advesperascit. See more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 74-134. -
6 aestivus
aestīvus, a, um, adj. [aestas], of or pertaining to summer, summer-like, summer (freq. and class.):II.Quo pacto aestivis e partibus Aegocerotis Brumalīs adeat flexus,
turns from the hot region of heaven to the wintry sign of Capricorn, Lucr. 5, 615; so id. 5, 639:aestivos menses rei militari dare, hibernos juris dictioni,
Cic. Att. 5, 14:tempora, dies,
summer time, summer days, id. Verr. 2, 5, 31:sol,
Verg. G. 4, 28:aura,
Hor. C. 1, 22, 18:umbra,
Ov. M. 13, 793:rus,
Mart. 8, 61:per aestivos saltus deviasque calles exercitum ducimus,
through woods, where flocks were driven for summer pasture, Liv. 22, 14:aves,
summer birds, id. 5, 6:animalia,
the insects of summer, Plin. 9, 47, 71, § 154:expeditiones,
which were undertaken in summer, Vell. 2, 114: castra, a summer camp (constructed differently from a winter camp), Suet. Claud. 1.—Hence,Subst.: aestīva, ōrum, n.A.For a summer camp, ta therina:B.dum in aestivis essemus,
Cic. Att. 5, 17; id. Fam. 2, 13: aestiva praetoris, of a pleasure-camp, pleasurehouse, Cic. Verr. 2, 5, 37.—The time appropriate for a campaign (cf. aestas; often continuing until December; v. Manut. ad Cic. Fam. 2, 7);C.hence,
a campaign, Cic. Pis. 40: aestivis confectis, after the campaign was ended (which did not take place until the Saturnalia, XIV. Kal. Januar.), id. Fam. 3, 9 fin.:perducere aestiva in mensem Decembrem,
Vell. 2, 105.—Summer pastures for cattle:per montium aestiva,
Plin. 24, 6, 19, § 28.— Meton. for the cattle themselves:Nec singula morbi Corpora corripiunt, sed tota aestiva,
Verg. G. 3, 472.— Hence, * adv.: aestīvē, in a summer-like manner, as in summer: admodum aestive viaticati sumus, we are furnished in a very summer-like manner with money for our journey, i. e. we have but little (the figure taken from the light dress of summer;or, acc. to others, from the scanty provisions which soldiers took with them in summer),
Plaut. Men. 2, 1, 30. -
7 aliquid
ălĭquis, aliquid; plur. aliqui [alius-quis; cf. Engl. somebody or other, i.e. some person [p. 88] obscurely definite; v. Donald. Varron. p. 381 sq.] ( fem. sing. rare).— Abl. sing. aliqui, Plaut. Aul. prol. 24; id. Most. 1, 3, 18; id. Truc. 5, 30; id. Ep. 3, 1, 11.— Nom. plur. masc. aliques, analog. to ques, from quis, acc. to Charis. 133 P.— Nom. and acc. plur. neutr. always aliqua.— Dat. and abl. plur. aliquibus, Liv. 22, 13;I.oftener aliquis,
id. 26, 15; 26, 49; Plin. 2, 48, 49, § 131.—Alicui, trisyl., Tib. 4, 7, 2), indef. subst. pron., some one, somebody, any one, something, any thing; in the plur., some, any (it is opp. to an object definitely stated, as also to no one, nobody. The synn. quis, aliquis, and quidam designate an object not denoted by name; quis leaves not merely the object, but even its existence, uncertain; hence it is in gen. used in hypoth. and conditional clauses, with si, nisi, num, quando, etc.; aliquis, more emphatic than quis, denotes that an object really exists, but that nothing depends upon its individuality; no matter of what kind it may be, if it is only one, and not none; quidam indicates not merely the existence and individuality of an object, but that it is known as such to the speaker, only that he is not acquainted with, or does not choose to give, its more definite relations; cf. Jahn ad Ov. M. 9, 429, and the works there referred to).A.. In gen.: nam nos decebat domum Lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (as a transl. of Eurip. Cresph. Fragm. ap. Stob. tit. 121, Edei gar hêmas sullogon poioumenous Ton phunta thrênein, etc.):B.Ervom tibi aliquis cras faxo ad villam adferat,
Plaut. Most. 1, 1, 65:hunc videre saepe optabamus diem, Quom ex te esset aliquis, qui te appellaret patrem,
Ter. Hec. 4, 4, 30:utinam modo agatur aliquid!
Cic. Att. 3, 15:aliquid facerem, ut hoc ne facerem,
I would do any thing, that I might not do this, Ter. And. 1, 5, 24; so id. Phorm. 5, 6, 34:fit plerumque, ut ei, qui boni quid volunt adferre, adfingant aliquid, quo faciant id, quod nuntiant, laetius,
Cic. Phil. 1, 3:quamvis enim demersae sunt leges alicujus opibus,
id. Off. 2, 7, 24:quod motum adfert alicui,
to any thing, id. Tusc. 1, 23, 53: te donabo ego hodie aliqui (abl.), Plaut. Most. 1, 3, 18; so, gaudere aliqui me volo, in some thing (or some way), id. Truc. 5, 30:nec manibus humanis (Deus) colitur indigens aliquo,
any thing, Vulg. Act. 17, 25:non est tua ulla culpa, si te aliqui timuerunt,
Cic. Marcell. 6 fin.:in narratione, ut aliqua neganda, aliqua adicienda, sic aliqua etiam tacenda,
Quint. 4, 2, 67:sunt aliqua epistulis eorum inserta,
Tac. Or. 25:laudare aliqua, ferre quaedam,
Quint. 2, 4, 12:quaero, utrum aliquid actum an nihil arbitremur,
Cic. Tusc. 5, 6, 15: quisquis est ille, si modo est aliquis (i. e. if only there is some one), qui, etc., id. Brut. 73, 255; so id. Ac. 2, 43, 132, etc.; Liv. 2, 10 fin.:nunc aliquis dicat mihi: Quid tu?
Hor. S. 1, 3, 19; so id. ib. 2, 2, 94; 2, 2, 105; 2, 3, 6; 2, 5, 42, and id. Ep. 2, 1, 206.— Fem. sing.:Forsitan audieris aliquam certamine cursus Veloces superāsse viros,
Ov. M. 10, 560:si qua tibi spon sa est, haec tibi sive aliqua est,
id. ib. 4, 326.—Not unfrequently with adj.:C.Novo modo novum aliquid inventum adferre addecet,
Plaut. Ps. 1, 5, 156:novum aliquid advertere,
Tac. A. 15, 30:judicabant esse profecto aliquid naturā pulchrum atque praeclarum,
Cic. Sen. 13, 43:mihi ne diuturnum quidem quidquam videtur, in quo est aliquid extremum,
in which there is any end, id. ib. 19, 69; cf. id. ib. 2, 5:dignum aliquid elaborare,
Tac. Or. 9:aliquid improvisum, inopinatum,
Liv. 27, 43:aliquid exquisitum,
Tac. A. 12, 66:aliquid illustre et dignum memoriā,
id. Or. 20:sanctum aliquid et providum,
id. G. 8:insigne aliquid faceret eis,
Ter. Eun. 5, 5, 31:aliquid magnum,
Verg. A. 9, 186, and 10, 547:quos magnum aliquid deceret, Juv 8, 263: dicens se esse aliquem magnum,
Vulg. Act. 8, 9:majus aliquid et excelsius,
Tac. A. 3, 53:melius aliquid,
Vulg. Heb. 11, 40:deterius aliquid,
ib. Joan. 5, 14.—Also with unus, to designate a single, but not otherwise defined person:ad unum aliquem confugiebant,
Cic. Off. 2, 12, 41 (cf. id. ib. 2, 12, 42: id si ab uno justo et bono viro consequebantur, erant, etc.): sin aliquis excellit unus e multis;effert se, si unum aliquid adfert,
id. de Or. 3, 33, 136; so id. Verr. 2, 2, 52:aliquis unus pluresve divitiores,
id. Rep. 1, 32: nam si natura non prohibet et esse virum bonum et esse dicendiperitum:cur non aliquis etiam unus utrumque consequi possit? cur autem non se quisque speret fore illum aliquem?
that one, Quint. 12, 1, 31; 1, 12, 2.—Partitive with ex, de, or the gen.:D.aliquis ex vobis,
Cic. Cael. 3:aliquem ex privatis audimus jussisse, etc.,
Plin. 13, 3, 4, § 22:ex principibus aliquis,
Vulg. Joan. 7, 48; ib. Rom. 11, 14:aliquis de tribus nobis,
Cic. Leg. 3, 7:si de iis aliqui remanserint,
Vulg. Lev. 26, 39; ib. 2 Reg. 9, 3:suorum aliquis,
Cic. Phil. 8, 9:exspectabam aliquem meorum,
id. Att. 13, 15: succurret fortasse alicui vestrūm, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1:trium rerum aliqua consequemur,
Cic. Part. 8, 30:impetratum ab aliquo vestrūm,
Tac. Or. 15; so Vulg. 1 Cor. 6, 1:principum aliquis,
Tac. G. 13:cum popularibus et aliquibus principum,
Liv. 22, 13:horum aliquid,
Vulg. Lev. 15, 10.—Aliquid (nom. or acc.), with gen. of a subst. or of a neutr, adj. of second decl. instead of the adj. aliqui, aliqua, aliquod, agreeing with such word:E.aliquid pugnae,
Plaut. Capt. 3, 4, 54:vestimenti aridi,
id. Rud. 2, 6, 16:consilii,
id. Ep. 2, 2, 71:monstri,
Ter. And. 1, 5, 15:scitamentorum,
Plaut. Men. 1, 3, 26:armorum,
Tac. G. 18:boni,
Plaut. Aul. 4, 6, 5; Ter. And. 2, 3, 24; Vulg. Joan. 1, 46:aequi,
Ter. Ad. 2, 1, 33:mali,
Plaut. Ep. 1, 1, 60; Ter. Eun. 5, 5, 29:novi,
Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1; Vulg. Act. 17, 21:potionis,
Plaut. Men. 5, 2, 22:virium,
Cic. Fam. 11, 18:falsi,
id. Caecin. 1, 3:vacui,
Quint. 10, 6, 1:mdefensi,
Liv. 26, 5 al. —Very rarely in abl.:aliquo loci morari,
Dig. 18, 7, 1.—Frequently, esp. in Cic., with the kindred words aliquando, alicubi, aliquo, etc., for the sake of emphasis or rhetorical fulness, Cic. Planc. 14, 35:F.asperius locutus est aliquid aliquando,
id. ib. 13, 33; id. Sest. 6, 14; id. Mil. 25, 67:non despero fore aliquem aliquando,
id. de Or. 1, 21, 95; id. Rep. 1, 9; id. Or. 42, 144; id. Fam. 7, 11 med.: evadat saltem aliquid aliquā, quod conatus sum, Lucil. ap. Non. 293, 1; App. Mag. p. 295, 17 al.—In conditional clauses with si, nisi, quod si, etc.:G.si aliquid de summā gravitate Pompeius dimisisset,
Cic. Phil. 13, 1: si aliquid ( really any thing, in contrast with nihil) dandum est voluptati, id. Sen. 13, 44: quod si non possimus aliquid proficere suadendo, Lucc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 5:Quod si de iis aliqui remanserint,
Vulg. Lev. 26, 39:si quando aliquid tamquam aliqua fabella narratur,
Cic. de Or. 2, 59:si quis vobis aliquid dixerit,
Vulg. Matt. 21, 3; ib. Luc. 19, 8:si aliquem, cui narraret, habuisset,
Cic. Lael. 23, 88:si aliquem nacti sumus, cujus, etc.,
id. ib. 8, 27:cui (puero) si aliquid erit,
id. Fam. 14, 1:nisi alicui suorum negotium daret,
Nep. Dion, 8, 2:si aliquid eorum praestitit,
Liv. 24, 8.—In negative clauses with ne:H.Pompeius cavebat omnia, no aliquid vos timeretis,
Cic. Mil. 24, 66:ne, si tibi sit pecunia adempta, aliquis dicat,
Nep. Epam. 4, 4:ne alicui dicerent,
Vulg. Luc. 8, 46.—In Plaut. and Ter. collect. with a plur. verb (cf. tis, Matth. Gr. 673): aperite atque Erotium aliquis evocate, open, some one (of you), etc., Plaut. Men. 4, 2, 111 (cf. id. Ps. 5, 1, 37:I.me adesse quis nuntiate): aperite aliquis actutum ostium,
Ter. Ad. 4, 4, 27.—In Verg. once with the second person sing.:► In the following passages, with the critical authority added, aliquis seems to stand for the adj.Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor, Qui face Dardanios ferroque sequare colonos,
Verg. A. 4, 625.aliqui, as nemo sometimes stands with a noun for the adj. nullus:II.nos quibus est alicunde aliquis objectus labos,
Ter. Hec. 3, 1, 6 Fleck.;Et ait idem, ut aliquis metus adjunctus sit ad gratiam,
Cic. Div. in Caecil. 7, 24 B. and K.:num igitur aliquis dolor in corpore est?
id. Tusc. 1, 34, 82 iid.:ut aliquis nos deus tolleret,
id. Am. 23, 87 iid.: sin casus aliquis interpellārit, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 8 iid.:si deus aliquis vitas repente mutāsset,
Tac. Or. 41 Halm:sic est aliquis oratorum campus,
id. ib. 39 id.:sive sensus aliquis argutā sententiā effulsit,
id. ib. 20 id. A similar use of aliquid for the adj. aliquod was asserted to exist in Plaut. by Lind. ad Cic. Inv. 2, 6, 399, and this is repeated by Klotz, s. v. aliquis, but Lemaire's Index gives only one instance: ni occupo aliquid mihi consilium, Plaut. Men. 5, 2, 94, where Brix now reads aliquod.Esp.A.With alius, aliud: some or any other, something else, any thing else:B.dum aliud aliquid flagitii conficiat,
Ter. Phorm. 5, 2, 5:potest fieri, ut alius aliquis Cornelius sit,
Cic. Fragm. B. VI. 21:ut per alium aliquem te ipsum ulciscantur,
id. Div. in Caecil. 6, 22:non est in alio aliquo salus,
Vulg. Act. 4, 12:aliquid aliud promittere,
Petr. 10, 5 al. —And with the idea of alius implied, in opp. to a definite object or objects, some or any other, something else, any thing else: aut ture aut vino aut aliqui (abl.) semper supplicat, Plaut. Aul prol. 24:C.vellem aliquid Antonio praeter illum libellum libuisset scribere,
Cic. Brut. 44:aut ipse occurrebat aut aliquos mittebat,
Liv. 34, 38:cum seditionem sedare vellem, cum frumentum imperarem..., cum aliquid denique rei publicae causā gererem,
Cic. Verr. 1, 27, 20: commentabar declamitans saepe cum M. Pisone et cum Q. Pompeio aut cum aliquo cotidie id. Brut. 90, 310; Vell. 1, 17; Tac. A. 1, 4: (Tiberius) neque spectacula omnino edidit;et iis, quae ab aliquo ederentur, rarissime interfuit,
Suet. Tib. 47.—In a pregn. signif. as in Gr. tis, ti, something considerable, important, or great = aliquid magnum (v. supra. I. B.; cf. in Gr. hoti oiesthe ti poiein ouden poiountes, Plat. Symp. 1, 4):1.non omnia in ducis, aliquid et in militum manu esse,
Liv. 45, 36.—Hence, esp.,Esse aliquem or aliquid, to be somebody or something, i. e to be of some worth, value, or note, to be esteemed:2.atque fac, ut me velis esse aliquem,
Cic. Att. 3, 15 fin.:aude aliquid brevibus Gyaris dignum, si vis esse aliquis,
Juv. 1, 73:an quidquam stultius quam quos singulos contemnas, eos esse aliquid putare universos?
Cic. Tusc. 5, 36, 104:exstitit Theodas dicens se esse aliquem,
Vulg. Act. 5, 36: si umquam in dicendo fuimus aliquid. Cic. Att. 4, 2:ego quoque aliquid sum,
id. Fam. 6, 18:qui videbantur aliquid esse,
Vulg. Gal. 2, 2; 2, 6: quod te cum Culeone scribis de privilegio locutum, est aliquid ( it is something, it is no trifle):sed, etc.,
Cic. Att. 3, 15: est istuc quidem aliquid, sed, etc.; id. Sen. 3; id. Cat. 1, 4:est aliquid nupsisse Jovi,
Ov. F. 6, 27:Est aliquid de tot Graiorum milibus unum A Diomede legi,
id. M. 13, 241:est aliquid unius sese dominum fecisse lacertae,
Juv. 3, 230:omina sunt aliquid,
Ov. Am. 1, 12, 3; so,crimen abesse,
id. F. 1, 484:Sunt aliquid Manes,
Prop. 5, 7, 1:est aliquid eloquentia,
Quint. 1, prooem. fin. —Dicere aliquid, like legein ti, to say something worth the while:3.diceres aliquid et magno quidem philosopho dignum,
Cic. Tusc. 3, 16, 35; cf. Herm. ad Vig. 731; 755; so, assequi aliquid, to effect something considerable:Etenim si nunc aliquid assequi se putant, qui ostium Ponti viderunt,
Cic. Tusc. 1, 20, 45.—In colloquial lang.: fiet aliquid, something important or great, will, may come to pass or happen: Ch. Invenietur, exquiretur, aliquid fiet. Eu. Enicas. Jam istuc aliquid fiet, metuo, Plaut. Merc. 2, 4, 25:D.mane, aliquid fiet, ne abi,
id. Truc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 1, 14.—Ad aliquid esse, in gram. lang., to refer or relate to something else, e. g. pater, filius, frater, etc. (v. ad):E.idem cum interrogantur, cur aper apri et pater patris faciat, il lud nomen positum, hoc ad aliquid esse contendunt,
Quint. 1, 6, 13 Halm.—Atque aliquis, poet. in imitation of hôide de tis, and thus some one (Hom. II. 7, 178;F.7, 201 al.): Atque aliquis, magno quaerens exempla timori, Non alios, inquit, motus, etc.,
Luc. 2, 67 Web.; Stat. Th. 1, 171; Claud. Eutr. 1, 350.—It is sometimes omitted before qui, esp. in the phrase est qui, sunt qui:G.praemittebatque de stipulatoribus suis, qui perscrutarentur, etc.,
Cic. Off. 2, 7, 25:sunt quibus in satirā videar nimis acer,
Hor. S. 2, 1, 1:sunt qui adiciant his evidentiam, quae, etc.,
Quint. 4, 2, § 63 (cf. on the contr. § 69: verum in his quoque confessionibus est aliquid. quod ex invidiā detrahi possit).—Aliquid, like nihil (q. v. I. g), is used of persons:A.Hinc ad Antonium nemo, illinc ad Caesarem cotidie aliquid transfugiebat,
Vell. 2, 84, 2 (cf. in Gr. tôn d allôn ou per ti... oute theôn out anthrôpôn, Hom. H. Ven. 34 sq. Herm.).— Hence the advv.ălĭquid (prop. acc. denoting in what respect, with a verb or [p. 89] adj.; so in Gr. ti), somewhat, in something, in some degree, to some extent:B.illud vereor, ne tibi illum succensere aliquid suspicere,
Cic. Deiot. 13, 35:si in me aliquid offendistis,
at all, in any respect, id. Mil. 36, 99:quos tamen aliquid usus ac disciplina sublevarent,
somewhat, Caes. B. G. 1, 40:Philippi regnum officere aliquid videtur libertati vestrae,
Liv. 31, 29:Nos aliquid Rutulos contra juvisse nefandum est?
Verg. A. 10, 84:neque circumcisio aliquid valet,
Vulg. Gal. 6, 15:perlucens jam aliquid, incerta tamen lux,
Liv. 41, 2:aliquid et spatio fessus,
Plin. 5, 9, 10, § 54; cf. Hand, Turs. I. p. 259; Ellendt ad Cic. de Or. 1, 9, 35.—ălĭquō (from aliquoi, old dat. denoting direction whither; cf.: eo, quo, alio, etc.).1.Somewhither (arch.), to some place, somewhere; in the comic poets sometimes also with a subst. added, which designates the place more definitely:2.ut aliquo ex urbe amoveas,
Plaut. Ep. 2, 2, 94:aliquo abicere,
Ter. Ad. 4, 7, 26:concludere,
id. Eun. 4, 3, 25 (cf. id. Ad. 4, 2, 13, in cellam aliquam concludere):ab eorum oculis aliquo concederes,
Cic. Cat. 1, 17:demigrandum potius aliquo est quam, etc.,
id. Dom. 100:aliquem aliquo impellere,
id. Vatin. 15:aliquo exire,
id. Q. Fr. 3, 1:aliquo advenire vel sicunde discedere,
Suet. Calig. 4; Plaut. Rud. 2, 6, 51; id. Men. 5, 1, 3:in angulum Aliquo abire,
Ter. Ad. 5, 2, 10; 3, 3, 6:aliquem rus aliquo educere,
Cic. Q. Fr. 3, 3.—With a gen., like quo, ubi, etc.: migrandum Rhodum aut aliquo terrarum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 5.—With the idea of alio implied, = alio quo, somewhere else, to some other place (cf. aliquis, II. B.):C.dum proficiscor aliquo,
Ter. And. 2, 1, 28:at certe ut hinc concedas aliquo,
id. Heaut. 3, 3, 11:si te parentes timerent atque odissent tui, ab eorum oculis aliquo concederes,
Cic. Cat. 1, 7, 17; cf. Hand, Turs. I. p. 265.—ălĭquam, adv. (prop. acc. fem.), = in aliquam partem, in some degree; only in connection with diu, multus, and plures.1.Aliquam diu (B. and K.), or together aliquamdiu (Madv., Halm, Dietsch), awhile, for a while, for some time; also pregn., for some considerable time (most freq. in the histt., esp. Cæs. and Livy; also in Cic.).a.Absol.:b.ut non aliquando condemnatum esse Oppianicum, sed aliquam diu incolumem fuisse miremini,
Cic. Clu. 9, 25:Aristum Athenis audivit aliquam diu,
id. Ac. 1, 3, 12:in vincula conjectus est, in quibus aliquamdiu fuit,
Nep. Con. 5, 3;id. Dion, 3, 1: quā in parte rex affuit, ibi aliquamdiu certatum,
Sall. J. 74, 3; Liv. 3, 70, 4.—Often followed by deinde, postea, postremo, tandem, etc.:* c.pugnatur aliquamdiu pari contentione: deinde, etc., Auct. B. G. 8, 19, 3: cunctati aliquamdiu sunt: pudor deinde commovit aciem,
Liv. 2, 10, 9; so id. 1, 16:quos aliquamdiu inermos timuissent, hos postea armatos superāssent,
Caes. B. G. 1, 40, 6:controversia aliquamdiu fuit: postremo, etc.,
Liv. 3, 32, 7; 25, 15, 14; 45, 6, 6:ibi aliquamdiu atrox pugna stetit: tandem, etc.,
Liv. 29, 2, 15; 34, 28, 4 and 11; Suet. Ner. 6.—With donec, as a more definite limitation of time, some time... until, a considerable time... until:d.exanimis aliquamdiu jacuit, donec, etc.,
Suet. Caes. 82. —Meton., for a long distance; most freq. of rivers:2.Rhodanus aliquamdiu Gallias dirimit,
Mel. 2, 5, 5; so id. 3, 5, 6; 3, 9, 8 al.—Of the Corycian cave in Cilicia:deinde aliquamdiu perspicuus, mox, et quo magis subitur, obscurior,
Mel. 1, 13.—Aliquam multi, or aliquammulti, somewhat many, considerable in number or quantity (mostly post-class.):D.sunt vestrūm aliquam multi, qui L. Pisonem cognōrunt,
Cic. Verr. 2, 4, 25, § 56 B. and K.: aliquammultos non comparuisse, * Gell. 3, 10, 17 Hertz:aliquammultis diebus decumbo,
App. Mag. p. 320, 10.—Also adv.: aliquam multum, something much, to a considerable distance, considerably:sed haec defensio, ut dixi, aliquam multum a me remota est,
App. Mag. p. 276, 7 dub.—And comp. * aliquam plures, somewhat more, considerably more:aliquam pluribus et amarioribus perorantem,
Tert. Apol. 12 dub.; cf. Hand, Turs. I. p. 243.—ălĭquā, adv. (prop. abl. fem.).1.Somewhere (like mod. Engl. somewhere for somewhither):2.antevenito aliquā aliquos,
Plaut. Mil. 2, 2, 66: aliquā evolare si posset, * Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67:si quā evasissent aliquā,
Liv. 26, 27, 12.—Transf. to action, in some way or other, in some manner, = aliquo modo:E.aliquid aliquā sentire,
Plaut. Merc. 2, 2, 62: evadere aliquā, Lucil. ap. Non. 293, 1:aliquid aliquā resciscere,
Ter. Phorm. 5, 1, 19, and 4, 1, 19: aliquā nocere, * Verg. E. 3, 15:aliquā obesse,
App. Mag. p. 295, 17.—ălĭqui, adv. (prop. abl. = aliquo modo), in some way, somehow:► The forms aliqua, neutr.Quamquam ego tibi videor stultus, gaudere me aliqui volo,
Plaut. Truc. 5, 30 (but in this and like cases, aliqui may be treated as the abl. subst.; cf. supra, I. A.); cf. Hand, Turs. I. p. 242.plur., and aliquam, acc., and aliquā, abl., used adverbially, may also be referred to the adj. ălĭqui, ălĭqua, ălĭquod. -
8 aliquis
ălĭquis, aliquid; plur. aliqui [alius-quis; cf. Engl. somebody or other, i.e. some person [p. 88] obscurely definite; v. Donald. Varron. p. 381 sq.] ( fem. sing. rare).— Abl. sing. aliqui, Plaut. Aul. prol. 24; id. Most. 1, 3, 18; id. Truc. 5, 30; id. Ep. 3, 1, 11.— Nom. plur. masc. aliques, analog. to ques, from quis, acc. to Charis. 133 P.— Nom. and acc. plur. neutr. always aliqua.— Dat. and abl. plur. aliquibus, Liv. 22, 13;I.oftener aliquis,
id. 26, 15; 26, 49; Plin. 2, 48, 49, § 131.—Alicui, trisyl., Tib. 4, 7, 2), indef. subst. pron., some one, somebody, any one, something, any thing; in the plur., some, any (it is opp. to an object definitely stated, as also to no one, nobody. The synn. quis, aliquis, and quidam designate an object not denoted by name; quis leaves not merely the object, but even its existence, uncertain; hence it is in gen. used in hypoth. and conditional clauses, with si, nisi, num, quando, etc.; aliquis, more emphatic than quis, denotes that an object really exists, but that nothing depends upon its individuality; no matter of what kind it may be, if it is only one, and not none; quidam indicates not merely the existence and individuality of an object, but that it is known as such to the speaker, only that he is not acquainted with, or does not choose to give, its more definite relations; cf. Jahn ad Ov. M. 9, 429, and the works there referred to).A.. In gen.: nam nos decebat domum Lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (as a transl. of Eurip. Cresph. Fragm. ap. Stob. tit. 121, Edei gar hêmas sullogon poioumenous Ton phunta thrênein, etc.):B.Ervom tibi aliquis cras faxo ad villam adferat,
Plaut. Most. 1, 1, 65:hunc videre saepe optabamus diem, Quom ex te esset aliquis, qui te appellaret patrem,
Ter. Hec. 4, 4, 30:utinam modo agatur aliquid!
Cic. Att. 3, 15:aliquid facerem, ut hoc ne facerem,
I would do any thing, that I might not do this, Ter. And. 1, 5, 24; so id. Phorm. 5, 6, 34:fit plerumque, ut ei, qui boni quid volunt adferre, adfingant aliquid, quo faciant id, quod nuntiant, laetius,
Cic. Phil. 1, 3:quamvis enim demersae sunt leges alicujus opibus,
id. Off. 2, 7, 24:quod motum adfert alicui,
to any thing, id. Tusc. 1, 23, 53: te donabo ego hodie aliqui (abl.), Plaut. Most. 1, 3, 18; so, gaudere aliqui me volo, in some thing (or some way), id. Truc. 5, 30:nec manibus humanis (Deus) colitur indigens aliquo,
any thing, Vulg. Act. 17, 25:non est tua ulla culpa, si te aliqui timuerunt,
Cic. Marcell. 6 fin.:in narratione, ut aliqua neganda, aliqua adicienda, sic aliqua etiam tacenda,
Quint. 4, 2, 67:sunt aliqua epistulis eorum inserta,
Tac. Or. 25:laudare aliqua, ferre quaedam,
Quint. 2, 4, 12:quaero, utrum aliquid actum an nihil arbitremur,
Cic. Tusc. 5, 6, 15: quisquis est ille, si modo est aliquis (i. e. if only there is some one), qui, etc., id. Brut. 73, 255; so id. Ac. 2, 43, 132, etc.; Liv. 2, 10 fin.:nunc aliquis dicat mihi: Quid tu?
Hor. S. 1, 3, 19; so id. ib. 2, 2, 94; 2, 2, 105; 2, 3, 6; 2, 5, 42, and id. Ep. 2, 1, 206.— Fem. sing.:Forsitan audieris aliquam certamine cursus Veloces superāsse viros,
Ov. M. 10, 560:si qua tibi spon sa est, haec tibi sive aliqua est,
id. ib. 4, 326.—Not unfrequently with adj.:C.Novo modo novum aliquid inventum adferre addecet,
Plaut. Ps. 1, 5, 156:novum aliquid advertere,
Tac. A. 15, 30:judicabant esse profecto aliquid naturā pulchrum atque praeclarum,
Cic. Sen. 13, 43:mihi ne diuturnum quidem quidquam videtur, in quo est aliquid extremum,
in which there is any end, id. ib. 19, 69; cf. id. ib. 2, 5:dignum aliquid elaborare,
Tac. Or. 9:aliquid improvisum, inopinatum,
Liv. 27, 43:aliquid exquisitum,
Tac. A. 12, 66:aliquid illustre et dignum memoriā,
id. Or. 20:sanctum aliquid et providum,
id. G. 8:insigne aliquid faceret eis,
Ter. Eun. 5, 5, 31:aliquid magnum,
Verg. A. 9, 186, and 10, 547:quos magnum aliquid deceret, Juv 8, 263: dicens se esse aliquem magnum,
Vulg. Act. 8, 9:majus aliquid et excelsius,
Tac. A. 3, 53:melius aliquid,
Vulg. Heb. 11, 40:deterius aliquid,
ib. Joan. 5, 14.—Also with unus, to designate a single, but not otherwise defined person:ad unum aliquem confugiebant,
Cic. Off. 2, 12, 41 (cf. id. ib. 2, 12, 42: id si ab uno justo et bono viro consequebantur, erant, etc.): sin aliquis excellit unus e multis;effert se, si unum aliquid adfert,
id. de Or. 3, 33, 136; so id. Verr. 2, 2, 52:aliquis unus pluresve divitiores,
id. Rep. 1, 32: nam si natura non prohibet et esse virum bonum et esse dicendiperitum:cur non aliquis etiam unus utrumque consequi possit? cur autem non se quisque speret fore illum aliquem?
that one, Quint. 12, 1, 31; 1, 12, 2.—Partitive with ex, de, or the gen.:D.aliquis ex vobis,
Cic. Cael. 3:aliquem ex privatis audimus jussisse, etc.,
Plin. 13, 3, 4, § 22:ex principibus aliquis,
Vulg. Joan. 7, 48; ib. Rom. 11, 14:aliquis de tribus nobis,
Cic. Leg. 3, 7:si de iis aliqui remanserint,
Vulg. Lev. 26, 39; ib. 2 Reg. 9, 3:suorum aliquis,
Cic. Phil. 8, 9:exspectabam aliquem meorum,
id. Att. 13, 15: succurret fortasse alicui vestrūm, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1:trium rerum aliqua consequemur,
Cic. Part. 8, 30:impetratum ab aliquo vestrūm,
Tac. Or. 15; so Vulg. 1 Cor. 6, 1:principum aliquis,
Tac. G. 13:cum popularibus et aliquibus principum,
Liv. 22, 13:horum aliquid,
Vulg. Lev. 15, 10.—Aliquid (nom. or acc.), with gen. of a subst. or of a neutr, adj. of second decl. instead of the adj. aliqui, aliqua, aliquod, agreeing with such word:E.aliquid pugnae,
Plaut. Capt. 3, 4, 54:vestimenti aridi,
id. Rud. 2, 6, 16:consilii,
id. Ep. 2, 2, 71:monstri,
Ter. And. 1, 5, 15:scitamentorum,
Plaut. Men. 1, 3, 26:armorum,
Tac. G. 18:boni,
Plaut. Aul. 4, 6, 5; Ter. And. 2, 3, 24; Vulg. Joan. 1, 46:aequi,
Ter. Ad. 2, 1, 33:mali,
Plaut. Ep. 1, 1, 60; Ter. Eun. 5, 5, 29:novi,
Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1; Vulg. Act. 17, 21:potionis,
Plaut. Men. 5, 2, 22:virium,
Cic. Fam. 11, 18:falsi,
id. Caecin. 1, 3:vacui,
Quint. 10, 6, 1:mdefensi,
Liv. 26, 5 al. —Very rarely in abl.:aliquo loci morari,
Dig. 18, 7, 1.—Frequently, esp. in Cic., with the kindred words aliquando, alicubi, aliquo, etc., for the sake of emphasis or rhetorical fulness, Cic. Planc. 14, 35:F.asperius locutus est aliquid aliquando,
id. ib. 13, 33; id. Sest. 6, 14; id. Mil. 25, 67:non despero fore aliquem aliquando,
id. de Or. 1, 21, 95; id. Rep. 1, 9; id. Or. 42, 144; id. Fam. 7, 11 med.: evadat saltem aliquid aliquā, quod conatus sum, Lucil. ap. Non. 293, 1; App. Mag. p. 295, 17 al.—In conditional clauses with si, nisi, quod si, etc.:G.si aliquid de summā gravitate Pompeius dimisisset,
Cic. Phil. 13, 1: si aliquid ( really any thing, in contrast with nihil) dandum est voluptati, id. Sen. 13, 44: quod si non possimus aliquid proficere suadendo, Lucc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 5:Quod si de iis aliqui remanserint,
Vulg. Lev. 26, 39:si quando aliquid tamquam aliqua fabella narratur,
Cic. de Or. 2, 59:si quis vobis aliquid dixerit,
Vulg. Matt. 21, 3; ib. Luc. 19, 8:si aliquem, cui narraret, habuisset,
Cic. Lael. 23, 88:si aliquem nacti sumus, cujus, etc.,
id. ib. 8, 27:cui (puero) si aliquid erit,
id. Fam. 14, 1:nisi alicui suorum negotium daret,
Nep. Dion, 8, 2:si aliquid eorum praestitit,
Liv. 24, 8.—In negative clauses with ne:H.Pompeius cavebat omnia, no aliquid vos timeretis,
Cic. Mil. 24, 66:ne, si tibi sit pecunia adempta, aliquis dicat,
Nep. Epam. 4, 4:ne alicui dicerent,
Vulg. Luc. 8, 46.—In Plaut. and Ter. collect. with a plur. verb (cf. tis, Matth. Gr. 673): aperite atque Erotium aliquis evocate, open, some one (of you), etc., Plaut. Men. 4, 2, 111 (cf. id. Ps. 5, 1, 37:I.me adesse quis nuntiate): aperite aliquis actutum ostium,
Ter. Ad. 4, 4, 27.—In Verg. once with the second person sing.:► In the following passages, with the critical authority added, aliquis seems to stand for the adj.Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor, Qui face Dardanios ferroque sequare colonos,
Verg. A. 4, 625.aliqui, as nemo sometimes stands with a noun for the adj. nullus:II.nos quibus est alicunde aliquis objectus labos,
Ter. Hec. 3, 1, 6 Fleck.;Et ait idem, ut aliquis metus adjunctus sit ad gratiam,
Cic. Div. in Caecil. 7, 24 B. and K.:num igitur aliquis dolor in corpore est?
id. Tusc. 1, 34, 82 iid.:ut aliquis nos deus tolleret,
id. Am. 23, 87 iid.: sin casus aliquis interpellārit, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 8 iid.:si deus aliquis vitas repente mutāsset,
Tac. Or. 41 Halm:sic est aliquis oratorum campus,
id. ib. 39 id.:sive sensus aliquis argutā sententiā effulsit,
id. ib. 20 id. A similar use of aliquid for the adj. aliquod was asserted to exist in Plaut. by Lind. ad Cic. Inv. 2, 6, 399, and this is repeated by Klotz, s. v. aliquis, but Lemaire's Index gives only one instance: ni occupo aliquid mihi consilium, Plaut. Men. 5, 2, 94, where Brix now reads aliquod.Esp.A.With alius, aliud: some or any other, something else, any thing else:B.dum aliud aliquid flagitii conficiat,
Ter. Phorm. 5, 2, 5:potest fieri, ut alius aliquis Cornelius sit,
Cic. Fragm. B. VI. 21:ut per alium aliquem te ipsum ulciscantur,
id. Div. in Caecil. 6, 22:non est in alio aliquo salus,
Vulg. Act. 4, 12:aliquid aliud promittere,
Petr. 10, 5 al. —And with the idea of alius implied, in opp. to a definite object or objects, some or any other, something else, any thing else: aut ture aut vino aut aliqui (abl.) semper supplicat, Plaut. Aul prol. 24:C.vellem aliquid Antonio praeter illum libellum libuisset scribere,
Cic. Brut. 44:aut ipse occurrebat aut aliquos mittebat,
Liv. 34, 38:cum seditionem sedare vellem, cum frumentum imperarem..., cum aliquid denique rei publicae causā gererem,
Cic. Verr. 1, 27, 20: commentabar declamitans saepe cum M. Pisone et cum Q. Pompeio aut cum aliquo cotidie id. Brut. 90, 310; Vell. 1, 17; Tac. A. 1, 4: (Tiberius) neque spectacula omnino edidit;et iis, quae ab aliquo ederentur, rarissime interfuit,
Suet. Tib. 47.—In a pregn. signif. as in Gr. tis, ti, something considerable, important, or great = aliquid magnum (v. supra. I. B.; cf. in Gr. hoti oiesthe ti poiein ouden poiountes, Plat. Symp. 1, 4):1.non omnia in ducis, aliquid et in militum manu esse,
Liv. 45, 36.—Hence, esp.,Esse aliquem or aliquid, to be somebody or something, i. e to be of some worth, value, or note, to be esteemed:2.atque fac, ut me velis esse aliquem,
Cic. Att. 3, 15 fin.:aude aliquid brevibus Gyaris dignum, si vis esse aliquis,
Juv. 1, 73:an quidquam stultius quam quos singulos contemnas, eos esse aliquid putare universos?
Cic. Tusc. 5, 36, 104:exstitit Theodas dicens se esse aliquem,
Vulg. Act. 5, 36: si umquam in dicendo fuimus aliquid. Cic. Att. 4, 2:ego quoque aliquid sum,
id. Fam. 6, 18:qui videbantur aliquid esse,
Vulg. Gal. 2, 2; 2, 6: quod te cum Culeone scribis de privilegio locutum, est aliquid ( it is something, it is no trifle):sed, etc.,
Cic. Att. 3, 15: est istuc quidem aliquid, sed, etc.; id. Sen. 3; id. Cat. 1, 4:est aliquid nupsisse Jovi,
Ov. F. 6, 27:Est aliquid de tot Graiorum milibus unum A Diomede legi,
id. M. 13, 241:est aliquid unius sese dominum fecisse lacertae,
Juv. 3, 230:omina sunt aliquid,
Ov. Am. 1, 12, 3; so,crimen abesse,
id. F. 1, 484:Sunt aliquid Manes,
Prop. 5, 7, 1:est aliquid eloquentia,
Quint. 1, prooem. fin. —Dicere aliquid, like legein ti, to say something worth the while:3.diceres aliquid et magno quidem philosopho dignum,
Cic. Tusc. 3, 16, 35; cf. Herm. ad Vig. 731; 755; so, assequi aliquid, to effect something considerable:Etenim si nunc aliquid assequi se putant, qui ostium Ponti viderunt,
Cic. Tusc. 1, 20, 45.—In colloquial lang.: fiet aliquid, something important or great, will, may come to pass or happen: Ch. Invenietur, exquiretur, aliquid fiet. Eu. Enicas. Jam istuc aliquid fiet, metuo, Plaut. Merc. 2, 4, 25:D.mane, aliquid fiet, ne abi,
id. Truc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 1, 14.—Ad aliquid esse, in gram. lang., to refer or relate to something else, e. g. pater, filius, frater, etc. (v. ad):E.idem cum interrogantur, cur aper apri et pater patris faciat, il lud nomen positum, hoc ad aliquid esse contendunt,
Quint. 1, 6, 13 Halm.—Atque aliquis, poet. in imitation of hôide de tis, and thus some one (Hom. II. 7, 178;F.7, 201 al.): Atque aliquis, magno quaerens exempla timori, Non alios, inquit, motus, etc.,
Luc. 2, 67 Web.; Stat. Th. 1, 171; Claud. Eutr. 1, 350.—It is sometimes omitted before qui, esp. in the phrase est qui, sunt qui:G.praemittebatque de stipulatoribus suis, qui perscrutarentur, etc.,
Cic. Off. 2, 7, 25:sunt quibus in satirā videar nimis acer,
Hor. S. 2, 1, 1:sunt qui adiciant his evidentiam, quae, etc.,
Quint. 4, 2, § 63 (cf. on the contr. § 69: verum in his quoque confessionibus est aliquid. quod ex invidiā detrahi possit).—Aliquid, like nihil (q. v. I. g), is used of persons:A.Hinc ad Antonium nemo, illinc ad Caesarem cotidie aliquid transfugiebat,
Vell. 2, 84, 2 (cf. in Gr. tôn d allôn ou per ti... oute theôn out anthrôpôn, Hom. H. Ven. 34 sq. Herm.).— Hence the advv.ălĭquid (prop. acc. denoting in what respect, with a verb or [p. 89] adj.; so in Gr. ti), somewhat, in something, in some degree, to some extent:B.illud vereor, ne tibi illum succensere aliquid suspicere,
Cic. Deiot. 13, 35:si in me aliquid offendistis,
at all, in any respect, id. Mil. 36, 99:quos tamen aliquid usus ac disciplina sublevarent,
somewhat, Caes. B. G. 1, 40:Philippi regnum officere aliquid videtur libertati vestrae,
Liv. 31, 29:Nos aliquid Rutulos contra juvisse nefandum est?
Verg. A. 10, 84:neque circumcisio aliquid valet,
Vulg. Gal. 6, 15:perlucens jam aliquid, incerta tamen lux,
Liv. 41, 2:aliquid et spatio fessus,
Plin. 5, 9, 10, § 54; cf. Hand, Turs. I. p. 259; Ellendt ad Cic. de Or. 1, 9, 35.—ălĭquō (from aliquoi, old dat. denoting direction whither; cf.: eo, quo, alio, etc.).1.Somewhither (arch.), to some place, somewhere; in the comic poets sometimes also with a subst. added, which designates the place more definitely:2.ut aliquo ex urbe amoveas,
Plaut. Ep. 2, 2, 94:aliquo abicere,
Ter. Ad. 4, 7, 26:concludere,
id. Eun. 4, 3, 25 (cf. id. Ad. 4, 2, 13, in cellam aliquam concludere):ab eorum oculis aliquo concederes,
Cic. Cat. 1, 17:demigrandum potius aliquo est quam, etc.,
id. Dom. 100:aliquem aliquo impellere,
id. Vatin. 15:aliquo exire,
id. Q. Fr. 3, 1:aliquo advenire vel sicunde discedere,
Suet. Calig. 4; Plaut. Rud. 2, 6, 51; id. Men. 5, 1, 3:in angulum Aliquo abire,
Ter. Ad. 5, 2, 10; 3, 3, 6:aliquem rus aliquo educere,
Cic. Q. Fr. 3, 3.—With a gen., like quo, ubi, etc.: migrandum Rhodum aut aliquo terrarum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 5.—With the idea of alio implied, = alio quo, somewhere else, to some other place (cf. aliquis, II. B.):C.dum proficiscor aliquo,
Ter. And. 2, 1, 28:at certe ut hinc concedas aliquo,
id. Heaut. 3, 3, 11:si te parentes timerent atque odissent tui, ab eorum oculis aliquo concederes,
Cic. Cat. 1, 7, 17; cf. Hand, Turs. I. p. 265.—ălĭquam, adv. (prop. acc. fem.), = in aliquam partem, in some degree; only in connection with diu, multus, and plures.1.Aliquam diu (B. and K.), or together aliquamdiu (Madv., Halm, Dietsch), awhile, for a while, for some time; also pregn., for some considerable time (most freq. in the histt., esp. Cæs. and Livy; also in Cic.).a.Absol.:b.ut non aliquando condemnatum esse Oppianicum, sed aliquam diu incolumem fuisse miremini,
Cic. Clu. 9, 25:Aristum Athenis audivit aliquam diu,
id. Ac. 1, 3, 12:in vincula conjectus est, in quibus aliquamdiu fuit,
Nep. Con. 5, 3;id. Dion, 3, 1: quā in parte rex affuit, ibi aliquamdiu certatum,
Sall. J. 74, 3; Liv. 3, 70, 4.—Often followed by deinde, postea, postremo, tandem, etc.:* c.pugnatur aliquamdiu pari contentione: deinde, etc., Auct. B. G. 8, 19, 3: cunctati aliquamdiu sunt: pudor deinde commovit aciem,
Liv. 2, 10, 9; so id. 1, 16:quos aliquamdiu inermos timuissent, hos postea armatos superāssent,
Caes. B. G. 1, 40, 6:controversia aliquamdiu fuit: postremo, etc.,
Liv. 3, 32, 7; 25, 15, 14; 45, 6, 6:ibi aliquamdiu atrox pugna stetit: tandem, etc.,
Liv. 29, 2, 15; 34, 28, 4 and 11; Suet. Ner. 6.—With donec, as a more definite limitation of time, some time... until, a considerable time... until:d.exanimis aliquamdiu jacuit, donec, etc.,
Suet. Caes. 82. —Meton., for a long distance; most freq. of rivers:2.Rhodanus aliquamdiu Gallias dirimit,
Mel. 2, 5, 5; so id. 3, 5, 6; 3, 9, 8 al.—Of the Corycian cave in Cilicia:deinde aliquamdiu perspicuus, mox, et quo magis subitur, obscurior,
Mel. 1, 13.—Aliquam multi, or aliquammulti, somewhat many, considerable in number or quantity (mostly post-class.):D.sunt vestrūm aliquam multi, qui L. Pisonem cognōrunt,
Cic. Verr. 2, 4, 25, § 56 B. and K.: aliquammultos non comparuisse, * Gell. 3, 10, 17 Hertz:aliquammultis diebus decumbo,
App. Mag. p. 320, 10.—Also adv.: aliquam multum, something much, to a considerable distance, considerably:sed haec defensio, ut dixi, aliquam multum a me remota est,
App. Mag. p. 276, 7 dub.—And comp. * aliquam plures, somewhat more, considerably more:aliquam pluribus et amarioribus perorantem,
Tert. Apol. 12 dub.; cf. Hand, Turs. I. p. 243.—ălĭquā, adv. (prop. abl. fem.).1.Somewhere (like mod. Engl. somewhere for somewhither):2.antevenito aliquā aliquos,
Plaut. Mil. 2, 2, 66: aliquā evolare si posset, * Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67:si quā evasissent aliquā,
Liv. 26, 27, 12.—Transf. to action, in some way or other, in some manner, = aliquo modo:E.aliquid aliquā sentire,
Plaut. Merc. 2, 2, 62: evadere aliquā, Lucil. ap. Non. 293, 1:aliquid aliquā resciscere,
Ter. Phorm. 5, 1, 19, and 4, 1, 19: aliquā nocere, * Verg. E. 3, 15:aliquā obesse,
App. Mag. p. 295, 17.—ălĭqui, adv. (prop. abl. = aliquo modo), in some way, somehow:► The forms aliqua, neutr.Quamquam ego tibi videor stultus, gaudere me aliqui volo,
Plaut. Truc. 5, 30 (but in this and like cases, aliqui may be treated as the abl. subst.; cf. supra, I. A.); cf. Hand, Turs. I. p. 242.plur., and aliquam, acc., and aliquā, abl., used adverbially, may also be referred to the adj. ălĭqui, ălĭqua, ălĭquod. -
9 aliquod
ălĭquis, aliquid; plur. aliqui [alius-quis; cf. Engl. somebody or other, i.e. some person [p. 88] obscurely definite; v. Donald. Varron. p. 381 sq.] ( fem. sing. rare).— Abl. sing. aliqui, Plaut. Aul. prol. 24; id. Most. 1, 3, 18; id. Truc. 5, 30; id. Ep. 3, 1, 11.— Nom. plur. masc. aliques, analog. to ques, from quis, acc. to Charis. 133 P.— Nom. and acc. plur. neutr. always aliqua.— Dat. and abl. plur. aliquibus, Liv. 22, 13;I.oftener aliquis,
id. 26, 15; 26, 49; Plin. 2, 48, 49, § 131.—Alicui, trisyl., Tib. 4, 7, 2), indef. subst. pron., some one, somebody, any one, something, any thing; in the plur., some, any (it is opp. to an object definitely stated, as also to no one, nobody. The synn. quis, aliquis, and quidam designate an object not denoted by name; quis leaves not merely the object, but even its existence, uncertain; hence it is in gen. used in hypoth. and conditional clauses, with si, nisi, num, quando, etc.; aliquis, more emphatic than quis, denotes that an object really exists, but that nothing depends upon its individuality; no matter of what kind it may be, if it is only one, and not none; quidam indicates not merely the existence and individuality of an object, but that it is known as such to the speaker, only that he is not acquainted with, or does not choose to give, its more definite relations; cf. Jahn ad Ov. M. 9, 429, and the works there referred to).A.. In gen.: nam nos decebat domum Lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (as a transl. of Eurip. Cresph. Fragm. ap. Stob. tit. 121, Edei gar hêmas sullogon poioumenous Ton phunta thrênein, etc.):B.Ervom tibi aliquis cras faxo ad villam adferat,
Plaut. Most. 1, 1, 65:hunc videre saepe optabamus diem, Quom ex te esset aliquis, qui te appellaret patrem,
Ter. Hec. 4, 4, 30:utinam modo agatur aliquid!
Cic. Att. 3, 15:aliquid facerem, ut hoc ne facerem,
I would do any thing, that I might not do this, Ter. And. 1, 5, 24; so id. Phorm. 5, 6, 34:fit plerumque, ut ei, qui boni quid volunt adferre, adfingant aliquid, quo faciant id, quod nuntiant, laetius,
Cic. Phil. 1, 3:quamvis enim demersae sunt leges alicujus opibus,
id. Off. 2, 7, 24:quod motum adfert alicui,
to any thing, id. Tusc. 1, 23, 53: te donabo ego hodie aliqui (abl.), Plaut. Most. 1, 3, 18; so, gaudere aliqui me volo, in some thing (or some way), id. Truc. 5, 30:nec manibus humanis (Deus) colitur indigens aliquo,
any thing, Vulg. Act. 17, 25:non est tua ulla culpa, si te aliqui timuerunt,
Cic. Marcell. 6 fin.:in narratione, ut aliqua neganda, aliqua adicienda, sic aliqua etiam tacenda,
Quint. 4, 2, 67:sunt aliqua epistulis eorum inserta,
Tac. Or. 25:laudare aliqua, ferre quaedam,
Quint. 2, 4, 12:quaero, utrum aliquid actum an nihil arbitremur,
Cic. Tusc. 5, 6, 15: quisquis est ille, si modo est aliquis (i. e. if only there is some one), qui, etc., id. Brut. 73, 255; so id. Ac. 2, 43, 132, etc.; Liv. 2, 10 fin.:nunc aliquis dicat mihi: Quid tu?
Hor. S. 1, 3, 19; so id. ib. 2, 2, 94; 2, 2, 105; 2, 3, 6; 2, 5, 42, and id. Ep. 2, 1, 206.— Fem. sing.:Forsitan audieris aliquam certamine cursus Veloces superāsse viros,
Ov. M. 10, 560:si qua tibi spon sa est, haec tibi sive aliqua est,
id. ib. 4, 326.—Not unfrequently with adj.:C.Novo modo novum aliquid inventum adferre addecet,
Plaut. Ps. 1, 5, 156:novum aliquid advertere,
Tac. A. 15, 30:judicabant esse profecto aliquid naturā pulchrum atque praeclarum,
Cic. Sen. 13, 43:mihi ne diuturnum quidem quidquam videtur, in quo est aliquid extremum,
in which there is any end, id. ib. 19, 69; cf. id. ib. 2, 5:dignum aliquid elaborare,
Tac. Or. 9:aliquid improvisum, inopinatum,
Liv. 27, 43:aliquid exquisitum,
Tac. A. 12, 66:aliquid illustre et dignum memoriā,
id. Or. 20:sanctum aliquid et providum,
id. G. 8:insigne aliquid faceret eis,
Ter. Eun. 5, 5, 31:aliquid magnum,
Verg. A. 9, 186, and 10, 547:quos magnum aliquid deceret, Juv 8, 263: dicens se esse aliquem magnum,
Vulg. Act. 8, 9:majus aliquid et excelsius,
Tac. A. 3, 53:melius aliquid,
Vulg. Heb. 11, 40:deterius aliquid,
ib. Joan. 5, 14.—Also with unus, to designate a single, but not otherwise defined person:ad unum aliquem confugiebant,
Cic. Off. 2, 12, 41 (cf. id. ib. 2, 12, 42: id si ab uno justo et bono viro consequebantur, erant, etc.): sin aliquis excellit unus e multis;effert se, si unum aliquid adfert,
id. de Or. 3, 33, 136; so id. Verr. 2, 2, 52:aliquis unus pluresve divitiores,
id. Rep. 1, 32: nam si natura non prohibet et esse virum bonum et esse dicendiperitum:cur non aliquis etiam unus utrumque consequi possit? cur autem non se quisque speret fore illum aliquem?
that one, Quint. 12, 1, 31; 1, 12, 2.—Partitive with ex, de, or the gen.:D.aliquis ex vobis,
Cic. Cael. 3:aliquem ex privatis audimus jussisse, etc.,
Plin. 13, 3, 4, § 22:ex principibus aliquis,
Vulg. Joan. 7, 48; ib. Rom. 11, 14:aliquis de tribus nobis,
Cic. Leg. 3, 7:si de iis aliqui remanserint,
Vulg. Lev. 26, 39; ib. 2 Reg. 9, 3:suorum aliquis,
Cic. Phil. 8, 9:exspectabam aliquem meorum,
id. Att. 13, 15: succurret fortasse alicui vestrūm, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1:trium rerum aliqua consequemur,
Cic. Part. 8, 30:impetratum ab aliquo vestrūm,
Tac. Or. 15; so Vulg. 1 Cor. 6, 1:principum aliquis,
Tac. G. 13:cum popularibus et aliquibus principum,
Liv. 22, 13:horum aliquid,
Vulg. Lev. 15, 10.—Aliquid (nom. or acc.), with gen. of a subst. or of a neutr, adj. of second decl. instead of the adj. aliqui, aliqua, aliquod, agreeing with such word:E.aliquid pugnae,
Plaut. Capt. 3, 4, 54:vestimenti aridi,
id. Rud. 2, 6, 16:consilii,
id. Ep. 2, 2, 71:monstri,
Ter. And. 1, 5, 15:scitamentorum,
Plaut. Men. 1, 3, 26:armorum,
Tac. G. 18:boni,
Plaut. Aul. 4, 6, 5; Ter. And. 2, 3, 24; Vulg. Joan. 1, 46:aequi,
Ter. Ad. 2, 1, 33:mali,
Plaut. Ep. 1, 1, 60; Ter. Eun. 5, 5, 29:novi,
Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1; Vulg. Act. 17, 21:potionis,
Plaut. Men. 5, 2, 22:virium,
Cic. Fam. 11, 18:falsi,
id. Caecin. 1, 3:vacui,
Quint. 10, 6, 1:mdefensi,
Liv. 26, 5 al. —Very rarely in abl.:aliquo loci morari,
Dig. 18, 7, 1.—Frequently, esp. in Cic., with the kindred words aliquando, alicubi, aliquo, etc., for the sake of emphasis or rhetorical fulness, Cic. Planc. 14, 35:F.asperius locutus est aliquid aliquando,
id. ib. 13, 33; id. Sest. 6, 14; id. Mil. 25, 67:non despero fore aliquem aliquando,
id. de Or. 1, 21, 95; id. Rep. 1, 9; id. Or. 42, 144; id. Fam. 7, 11 med.: evadat saltem aliquid aliquā, quod conatus sum, Lucil. ap. Non. 293, 1; App. Mag. p. 295, 17 al.—In conditional clauses with si, nisi, quod si, etc.:G.si aliquid de summā gravitate Pompeius dimisisset,
Cic. Phil. 13, 1: si aliquid ( really any thing, in contrast with nihil) dandum est voluptati, id. Sen. 13, 44: quod si non possimus aliquid proficere suadendo, Lucc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 5:Quod si de iis aliqui remanserint,
Vulg. Lev. 26, 39:si quando aliquid tamquam aliqua fabella narratur,
Cic. de Or. 2, 59:si quis vobis aliquid dixerit,
Vulg. Matt. 21, 3; ib. Luc. 19, 8:si aliquem, cui narraret, habuisset,
Cic. Lael. 23, 88:si aliquem nacti sumus, cujus, etc.,
id. ib. 8, 27:cui (puero) si aliquid erit,
id. Fam. 14, 1:nisi alicui suorum negotium daret,
Nep. Dion, 8, 2:si aliquid eorum praestitit,
Liv. 24, 8.—In negative clauses with ne:H.Pompeius cavebat omnia, no aliquid vos timeretis,
Cic. Mil. 24, 66:ne, si tibi sit pecunia adempta, aliquis dicat,
Nep. Epam. 4, 4:ne alicui dicerent,
Vulg. Luc. 8, 46.—In Plaut. and Ter. collect. with a plur. verb (cf. tis, Matth. Gr. 673): aperite atque Erotium aliquis evocate, open, some one (of you), etc., Plaut. Men. 4, 2, 111 (cf. id. Ps. 5, 1, 37:I.me adesse quis nuntiate): aperite aliquis actutum ostium,
Ter. Ad. 4, 4, 27.—In Verg. once with the second person sing.:► In the following passages, with the critical authority added, aliquis seems to stand for the adj.Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor, Qui face Dardanios ferroque sequare colonos,
Verg. A. 4, 625.aliqui, as nemo sometimes stands with a noun for the adj. nullus:II.nos quibus est alicunde aliquis objectus labos,
Ter. Hec. 3, 1, 6 Fleck.;Et ait idem, ut aliquis metus adjunctus sit ad gratiam,
Cic. Div. in Caecil. 7, 24 B. and K.:num igitur aliquis dolor in corpore est?
id. Tusc. 1, 34, 82 iid.:ut aliquis nos deus tolleret,
id. Am. 23, 87 iid.: sin casus aliquis interpellārit, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 8 iid.:si deus aliquis vitas repente mutāsset,
Tac. Or. 41 Halm:sic est aliquis oratorum campus,
id. ib. 39 id.:sive sensus aliquis argutā sententiā effulsit,
id. ib. 20 id. A similar use of aliquid for the adj. aliquod was asserted to exist in Plaut. by Lind. ad Cic. Inv. 2, 6, 399, and this is repeated by Klotz, s. v. aliquis, but Lemaire's Index gives only one instance: ni occupo aliquid mihi consilium, Plaut. Men. 5, 2, 94, where Brix now reads aliquod.Esp.A.With alius, aliud: some or any other, something else, any thing else:B.dum aliud aliquid flagitii conficiat,
Ter. Phorm. 5, 2, 5:potest fieri, ut alius aliquis Cornelius sit,
Cic. Fragm. B. VI. 21:ut per alium aliquem te ipsum ulciscantur,
id. Div. in Caecil. 6, 22:non est in alio aliquo salus,
Vulg. Act. 4, 12:aliquid aliud promittere,
Petr. 10, 5 al. —And with the idea of alius implied, in opp. to a definite object or objects, some or any other, something else, any thing else: aut ture aut vino aut aliqui (abl.) semper supplicat, Plaut. Aul prol. 24:C.vellem aliquid Antonio praeter illum libellum libuisset scribere,
Cic. Brut. 44:aut ipse occurrebat aut aliquos mittebat,
Liv. 34, 38:cum seditionem sedare vellem, cum frumentum imperarem..., cum aliquid denique rei publicae causā gererem,
Cic. Verr. 1, 27, 20: commentabar declamitans saepe cum M. Pisone et cum Q. Pompeio aut cum aliquo cotidie id. Brut. 90, 310; Vell. 1, 17; Tac. A. 1, 4: (Tiberius) neque spectacula omnino edidit;et iis, quae ab aliquo ederentur, rarissime interfuit,
Suet. Tib. 47.—In a pregn. signif. as in Gr. tis, ti, something considerable, important, or great = aliquid magnum (v. supra. I. B.; cf. in Gr. hoti oiesthe ti poiein ouden poiountes, Plat. Symp. 1, 4):1.non omnia in ducis, aliquid et in militum manu esse,
Liv. 45, 36.—Hence, esp.,Esse aliquem or aliquid, to be somebody or something, i. e to be of some worth, value, or note, to be esteemed:2.atque fac, ut me velis esse aliquem,
Cic. Att. 3, 15 fin.:aude aliquid brevibus Gyaris dignum, si vis esse aliquis,
Juv. 1, 73:an quidquam stultius quam quos singulos contemnas, eos esse aliquid putare universos?
Cic. Tusc. 5, 36, 104:exstitit Theodas dicens se esse aliquem,
Vulg. Act. 5, 36: si umquam in dicendo fuimus aliquid. Cic. Att. 4, 2:ego quoque aliquid sum,
id. Fam. 6, 18:qui videbantur aliquid esse,
Vulg. Gal. 2, 2; 2, 6: quod te cum Culeone scribis de privilegio locutum, est aliquid ( it is something, it is no trifle):sed, etc.,
Cic. Att. 3, 15: est istuc quidem aliquid, sed, etc.; id. Sen. 3; id. Cat. 1, 4:est aliquid nupsisse Jovi,
Ov. F. 6, 27:Est aliquid de tot Graiorum milibus unum A Diomede legi,
id. M. 13, 241:est aliquid unius sese dominum fecisse lacertae,
Juv. 3, 230:omina sunt aliquid,
Ov. Am. 1, 12, 3; so,crimen abesse,
id. F. 1, 484:Sunt aliquid Manes,
Prop. 5, 7, 1:est aliquid eloquentia,
Quint. 1, prooem. fin. —Dicere aliquid, like legein ti, to say something worth the while:3.diceres aliquid et magno quidem philosopho dignum,
Cic. Tusc. 3, 16, 35; cf. Herm. ad Vig. 731; 755; so, assequi aliquid, to effect something considerable:Etenim si nunc aliquid assequi se putant, qui ostium Ponti viderunt,
Cic. Tusc. 1, 20, 45.—In colloquial lang.: fiet aliquid, something important or great, will, may come to pass or happen: Ch. Invenietur, exquiretur, aliquid fiet. Eu. Enicas. Jam istuc aliquid fiet, metuo, Plaut. Merc. 2, 4, 25:D.mane, aliquid fiet, ne abi,
id. Truc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 1, 14.—Ad aliquid esse, in gram. lang., to refer or relate to something else, e. g. pater, filius, frater, etc. (v. ad):E.idem cum interrogantur, cur aper apri et pater patris faciat, il lud nomen positum, hoc ad aliquid esse contendunt,
Quint. 1, 6, 13 Halm.—Atque aliquis, poet. in imitation of hôide de tis, and thus some one (Hom. II. 7, 178;F.7, 201 al.): Atque aliquis, magno quaerens exempla timori, Non alios, inquit, motus, etc.,
Luc. 2, 67 Web.; Stat. Th. 1, 171; Claud. Eutr. 1, 350.—It is sometimes omitted before qui, esp. in the phrase est qui, sunt qui:G.praemittebatque de stipulatoribus suis, qui perscrutarentur, etc.,
Cic. Off. 2, 7, 25:sunt quibus in satirā videar nimis acer,
Hor. S. 2, 1, 1:sunt qui adiciant his evidentiam, quae, etc.,
Quint. 4, 2, § 63 (cf. on the contr. § 69: verum in his quoque confessionibus est aliquid. quod ex invidiā detrahi possit).—Aliquid, like nihil (q. v. I. g), is used of persons:A.Hinc ad Antonium nemo, illinc ad Caesarem cotidie aliquid transfugiebat,
Vell. 2, 84, 2 (cf. in Gr. tôn d allôn ou per ti... oute theôn out anthrôpôn, Hom. H. Ven. 34 sq. Herm.).— Hence the advv.ălĭquid (prop. acc. denoting in what respect, with a verb or [p. 89] adj.; so in Gr. ti), somewhat, in something, in some degree, to some extent:B.illud vereor, ne tibi illum succensere aliquid suspicere,
Cic. Deiot. 13, 35:si in me aliquid offendistis,
at all, in any respect, id. Mil. 36, 99:quos tamen aliquid usus ac disciplina sublevarent,
somewhat, Caes. B. G. 1, 40:Philippi regnum officere aliquid videtur libertati vestrae,
Liv. 31, 29:Nos aliquid Rutulos contra juvisse nefandum est?
Verg. A. 10, 84:neque circumcisio aliquid valet,
Vulg. Gal. 6, 15:perlucens jam aliquid, incerta tamen lux,
Liv. 41, 2:aliquid et spatio fessus,
Plin. 5, 9, 10, § 54; cf. Hand, Turs. I. p. 259; Ellendt ad Cic. de Or. 1, 9, 35.—ălĭquō (from aliquoi, old dat. denoting direction whither; cf.: eo, quo, alio, etc.).1.Somewhither (arch.), to some place, somewhere; in the comic poets sometimes also with a subst. added, which designates the place more definitely:2.ut aliquo ex urbe amoveas,
Plaut. Ep. 2, 2, 94:aliquo abicere,
Ter. Ad. 4, 7, 26:concludere,
id. Eun. 4, 3, 25 (cf. id. Ad. 4, 2, 13, in cellam aliquam concludere):ab eorum oculis aliquo concederes,
Cic. Cat. 1, 17:demigrandum potius aliquo est quam, etc.,
id. Dom. 100:aliquem aliquo impellere,
id. Vatin. 15:aliquo exire,
id. Q. Fr. 3, 1:aliquo advenire vel sicunde discedere,
Suet. Calig. 4; Plaut. Rud. 2, 6, 51; id. Men. 5, 1, 3:in angulum Aliquo abire,
Ter. Ad. 5, 2, 10; 3, 3, 6:aliquem rus aliquo educere,
Cic. Q. Fr. 3, 3.—With a gen., like quo, ubi, etc.: migrandum Rhodum aut aliquo terrarum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 5.—With the idea of alio implied, = alio quo, somewhere else, to some other place (cf. aliquis, II. B.):C.dum proficiscor aliquo,
Ter. And. 2, 1, 28:at certe ut hinc concedas aliquo,
id. Heaut. 3, 3, 11:si te parentes timerent atque odissent tui, ab eorum oculis aliquo concederes,
Cic. Cat. 1, 7, 17; cf. Hand, Turs. I. p. 265.—ălĭquam, adv. (prop. acc. fem.), = in aliquam partem, in some degree; only in connection with diu, multus, and plures.1.Aliquam diu (B. and K.), or together aliquamdiu (Madv., Halm, Dietsch), awhile, for a while, for some time; also pregn., for some considerable time (most freq. in the histt., esp. Cæs. and Livy; also in Cic.).a.Absol.:b.ut non aliquando condemnatum esse Oppianicum, sed aliquam diu incolumem fuisse miremini,
Cic. Clu. 9, 25:Aristum Athenis audivit aliquam diu,
id. Ac. 1, 3, 12:in vincula conjectus est, in quibus aliquamdiu fuit,
Nep. Con. 5, 3;id. Dion, 3, 1: quā in parte rex affuit, ibi aliquamdiu certatum,
Sall. J. 74, 3; Liv. 3, 70, 4.—Often followed by deinde, postea, postremo, tandem, etc.:* c.pugnatur aliquamdiu pari contentione: deinde, etc., Auct. B. G. 8, 19, 3: cunctati aliquamdiu sunt: pudor deinde commovit aciem,
Liv. 2, 10, 9; so id. 1, 16:quos aliquamdiu inermos timuissent, hos postea armatos superāssent,
Caes. B. G. 1, 40, 6:controversia aliquamdiu fuit: postremo, etc.,
Liv. 3, 32, 7; 25, 15, 14; 45, 6, 6:ibi aliquamdiu atrox pugna stetit: tandem, etc.,
Liv. 29, 2, 15; 34, 28, 4 and 11; Suet. Ner. 6.—With donec, as a more definite limitation of time, some time... until, a considerable time... until:d.exanimis aliquamdiu jacuit, donec, etc.,
Suet. Caes. 82. —Meton., for a long distance; most freq. of rivers:2.Rhodanus aliquamdiu Gallias dirimit,
Mel. 2, 5, 5; so id. 3, 5, 6; 3, 9, 8 al.—Of the Corycian cave in Cilicia:deinde aliquamdiu perspicuus, mox, et quo magis subitur, obscurior,
Mel. 1, 13.—Aliquam multi, or aliquammulti, somewhat many, considerable in number or quantity (mostly post-class.):D.sunt vestrūm aliquam multi, qui L. Pisonem cognōrunt,
Cic. Verr. 2, 4, 25, § 56 B. and K.: aliquammultos non comparuisse, * Gell. 3, 10, 17 Hertz:aliquammultis diebus decumbo,
App. Mag. p. 320, 10.—Also adv.: aliquam multum, something much, to a considerable distance, considerably:sed haec defensio, ut dixi, aliquam multum a me remota est,
App. Mag. p. 276, 7 dub.—And comp. * aliquam plures, somewhat more, considerably more:aliquam pluribus et amarioribus perorantem,
Tert. Apol. 12 dub.; cf. Hand, Turs. I. p. 243.—ălĭquā, adv. (prop. abl. fem.).1.Somewhere (like mod. Engl. somewhere for somewhither):2.antevenito aliquā aliquos,
Plaut. Mil. 2, 2, 66: aliquā evolare si posset, * Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67:si quā evasissent aliquā,
Liv. 26, 27, 12.—Transf. to action, in some way or other, in some manner, = aliquo modo:E.aliquid aliquā sentire,
Plaut. Merc. 2, 2, 62: evadere aliquā, Lucil. ap. Non. 293, 1:aliquid aliquā resciscere,
Ter. Phorm. 5, 1, 19, and 4, 1, 19: aliquā nocere, * Verg. E. 3, 15:aliquā obesse,
App. Mag. p. 295, 17.—ălĭqui, adv. (prop. abl. = aliquo modo), in some way, somehow:► The forms aliqua, neutr.Quamquam ego tibi videor stultus, gaudere me aliqui volo,
Plaut. Truc. 5, 30 (but in this and like cases, aliqui may be treated as the abl. subst.; cf. supra, I. A.); cf. Hand, Turs. I. p. 242.plur., and aliquam, acc., and aliquā, abl., used adverbially, may also be referred to the adj. ălĭqui, ălĭqua, ălĭquod. -
10 quoad
quŏ-ad (monosyl., Lucr. 2, 849; Hor. S. 2, 3, 91; collat. form quaad, Varr. R. R. 1, 1, 2; Inscr. Fabr. p. 641, 357; cf. Cardin. Dipl. p. 22, 30, and n. 337, and Cavedon. Marm. Moden. p. 243), adv. [orig. quod-ad = ad quod], how long?I.Lit., in direct questions (rare):II.senem Quoad exspectatis vestrum?
Ter. Phorm. 1, 2, 98.—Transf.A.As long as:2.quousque, inquies? quoad erit integrum,
Cic. Att. 15, 23, 1:tamdiu velle debebis, quoad te, quantum proficias, non poenitebit,
id. Off. 1, 1, 2: quoad vixit, id. Verr. 2, 1, 23, § 60.—Till, until, until that:B.ferrum usque eo retinuit, quoad renuntiatum est vicisse Boeotios,
Nep. Epam. 9, 3; 2, 5:hactenus existimo, consolationem recte adhibitam esse, quoad certior fieres,
Cic. Fam. 4, 3, 3:quoad ipse cum exercitu propius accessisset,
Caes. B. G. 4, 11; Liv. 5, 50; Suet. Caes. 14; Just. 12, 9, 11.—How far, as far as:2.videte nunc, quoad fecerit iter apertius, quam antea,
Cic. Agr. 1, 2, 5; cf.:jus civile eatenus exercuerunt, quoad populum praestare voluerunt,
id. Leg. 1, 4, 14; id. Phil. 11, 3, 6:quoad insequi poterat,
Liv. 2, 25; 22, 6.—So far as, as much as:3.jubeo te salvere voce summā, quoad vires valent,
as far as my strength reaches, Plaut. As. 2, 2, 30:est modus tamen, quoad pati uxorem oportet,
to what extent, id. Men. 5, 2, 19:quoad patiatur consuetudo,
as far as custom permits, Varr. L. L. 9, § 1:cognitis, quoad possunt ab homine cognosci, bonorum et malorum finibus,
Cic. Tusc. 4, 38, 82:ut, quoad possem et liceret, nunquam discederem,
id. Lael. 1, 1; id. Q. Fr. 1, 1, 3.—With gen. ejus in the phrase, quoad ejus facere possum, as far or as well as I can:tu tamen velim ne intermittas, quoad ejus (facere) poteris, scribere ad me,
Cic. Att. 11, 12, 4 (B. and K. quod); id. Fam. 3, 2, 2 Orell.:ut quoad ejus fieri possit,
as much as possible, id. Inv. 2, 6, 20:id eos ut prohiberet, quoad ejus sine bello posset. praetori mandatum est,
as far as possible without having recourse to arms, Liv. 39, 45.—Without ejus:quoad facere potui,
Cic. de Or. 2, 72, 291.—With respect to, as to, = quod attinet ad (with the acc. only in the foll. examples where the text is doubtful):quoad diem,
Liv. 42, 6, 6 MSS. (Weissenb. quam ad diem):quoad sexum, multitudinem, casum,
Varr. L. L. 8, 23, § 46 Müll. (MSS. quod sexum; perh. ad is omitted; cf.Müll. ad loc.): nec interest, quoad feras bestias et volucres, utrum, etc.,
Dig. 41, 1, 3 (Momms. quod ad feras). -
11 G
G, g, indecl. n. or (on account of littera) f., had originally no place in the Latin alphabet: both the sharp and the flat guttural mutes, our k and g sounds, being represented by C; hence on the Columna Rostrata LECIONES, MACISTRATOS, EXFOCIONT, (pu)CNANDOD, PVCN(ad), CARTACINIENSIS, for legiones, etc.; hence, too, the archaic form ACETARE for agitare (v. Paul. ex Fest. p. 23 Müll. N. cr.), and the still common abbreviation of the names Gaius and Gneus in C and Cn.—At a later period (acc. to Plut. Qu. Rom. p. 277 D and 278 E, by means of a freedman of Spurius Carvilius Ruga, about the beginning of the second Punic war) a slight graphic alteration was made in the C, which introduced into the Roman orthography the letter G (on the old monuments C); thus we have in the S. C. de Bacchanal.: MAGISTER, MAGISTRATVM, FIGIER, GNOSCIER, AGRO; on the other hand, the orthography GNAIVOD PATRE PROGNATVS on the first Epitaph of the Scipios, which dates before that time, indicates either incorrectness in the copying or a later erection of the monument. When Greek words are written in Latin letters and vice versa, G always corresponds to G. Its sound was always hard, like Engl. g in gate, at least until the sixth century A. D.As an initial, g, in pure Latin words, enters into consonantal combination only with l and r; and therefore in words which, from their etymology, had the combination gn, the g was rejected in the classical period, and thus arose the class. forms nascor, natus, nosco, novi, notus, narus, navus, from the original gnascor, gnatus, gnosco, etc. (cf. the English gnaw, gnat, gnarr, etc., where the g has become silent); whereas in compounds the g again is often retained: cognatus, cognosco, ignarus, ignavus.—An initial g is dropped in lac (kindred to GALACT, gala), likewise in anser (kindred to Germ. Gans; Sanscr. hansa; Greek chên).As a medial, g combines with l, m, n, r, although it is sometimes elided before m in the course of formation; so in examen for exagmen from agmen; in contamino for contagmino (from con-TAG, tango). Before s the soft sound of g passes into the hard sound of c, and becomes blended with the s into x (v. the letter X); though sometimes the g (or c) is elided altogether, as in mulsi from mulgeo, indulsi from indulgeo; cf.: sparsus, mersus, tersus, etc. So too before t, as indultum from indulgeo. The medial g is often dropped between two vowels, and compensated for by lengthening the preced. vowel: māior from măgior, pulēium from pulēgium, āio from ăgio (root AG, Sanscr. ah, to say; cf. nego). Likewise the medial g is dropped in lēvis for legvis, Sanscr. laghn, fava for fagva, fruor for frugvor, flamma for flagma, stimulus for stigmulus, examen for exagmen; jumentum, from root jug-: sumen from sug-; cf.: umor, flamen, etc.As a final, g was only paragogic, acc. to Quint. 1, 7, 13, in the obsolete VESPERVG (for vesperu, analogous with noctu; v. Spald. ad loc.). Etymologically, g corresponds to an original Indo - European g or gh, or is weakened from c, k. Thus it stands where in Greek we have:(α).g, as ago, agô; ager, agros; argentum, arguros; genus, genos; fulgeo, phlegô, and so very commonly;(β).ch (usually before r, or in the middle of a word): ango, anchô; rigo, brechô; gratus, chairô, etc.;(γ).k: viginti, eikosi; gubernator, kubernêtês; gummi, kommi, etc.—By assimilation, g was produced from b and d in oggero, suggero, aggero, etc., from obgero, sub-gero, ad-gero, etc.As an abbreviation, G denotes Galliarum, Gallica, gemina, Germania, genius, etc.; and sometimes Gaius (instead of the usual C); v. Inscr. Orell. 467; 1660; 4680:G.P.R.F. genio populi Romani feliciter,
Inscr. Orell. 4957; v. Corss. Ausspr. 1, 76 sqq.; Roby, Lat. Gr. 1, 38 sqq. -
12 g
G, g, indecl. n. or (on account of littera) f., had originally no place in the Latin alphabet: both the sharp and the flat guttural mutes, our k and g sounds, being represented by C; hence on the Columna Rostrata LECIONES, MACISTRATOS, EXFOCIONT, (pu)CNANDOD, PVCN(ad), CARTACINIENSIS, for legiones, etc.; hence, too, the archaic form ACETARE for agitare (v. Paul. ex Fest. p. 23 Müll. N. cr.), and the still common abbreviation of the names Gaius and Gneus in C and Cn.—At a later period (acc. to Plut. Qu. Rom. p. 277 D and 278 E, by means of a freedman of Spurius Carvilius Ruga, about the beginning of the second Punic war) a slight graphic alteration was made in the C, which introduced into the Roman orthography the letter G (on the old monuments C); thus we have in the S. C. de Bacchanal.: MAGISTER, MAGISTRATVM, FIGIER, GNOSCIER, AGRO; on the other hand, the orthography GNAIVOD PATRE PROGNATVS on the first Epitaph of the Scipios, which dates before that time, indicates either incorrectness in the copying or a later erection of the monument. When Greek words are written in Latin letters and vice versa, G always corresponds to G. Its sound was always hard, like Engl. g in gate, at least until the sixth century A. D.As an initial, g, in pure Latin words, enters into consonantal combination only with l and r; and therefore in words which, from their etymology, had the combination gn, the g was rejected in the classical period, and thus arose the class. forms nascor, natus, nosco, novi, notus, narus, navus, from the original gnascor, gnatus, gnosco, etc. (cf. the English gnaw, gnat, gnarr, etc., where the g has become silent); whereas in compounds the g again is often retained: cognatus, cognosco, ignarus, ignavus.—An initial g is dropped in lac (kindred to GALACT, gala), likewise in anser (kindred to Germ. Gans; Sanscr. hansa; Greek chên).As a medial, g combines with l, m, n, r, although it is sometimes elided before m in the course of formation; so in examen for exagmen from agmen; in contamino for contagmino (from con-TAG, tango). Before s the soft sound of g passes into the hard sound of c, and becomes blended with the s into x (v. the letter X); though sometimes the g (or c) is elided altogether, as in mulsi from mulgeo, indulsi from indulgeo; cf.: sparsus, mersus, tersus, etc. So too before t, as indultum from indulgeo. The medial g is often dropped between two vowels, and compensated for by lengthening the preced. vowel: māior from măgior, pulēium from pulēgium, āio from ăgio (root AG, Sanscr. ah, to say; cf. nego). Likewise the medial g is dropped in lēvis for legvis, Sanscr. laghn, fava for fagva, fruor for frugvor, flamma for flagma, stimulus for stigmulus, examen for exagmen; jumentum, from root jug-: sumen from sug-; cf.: umor, flamen, etc.As a final, g was only paragogic, acc. to Quint. 1, 7, 13, in the obsolete VESPERVG (for vesperu, analogous with noctu; v. Spald. ad loc.). Etymologically, g corresponds to an original Indo - European g or gh, or is weakened from c, k. Thus it stands where in Greek we have:(α).g, as ago, agô; ager, agros; argentum, arguros; genus, genos; fulgeo, phlegô, and so very commonly;(β).ch (usually before r, or in the middle of a word): ango, anchô; rigo, brechô; gratus, chairô, etc.;(γ).k: viginti, eikosi; gubernator, kubernêtês; gummi, kommi, etc.—By assimilation, g was produced from b and d in oggero, suggero, aggero, etc., from obgero, sub-gero, ad-gero, etc.As an abbreviation, G denotes Galliarum, Gallica, gemina, Germania, genius, etc.; and sometimes Gaius (instead of the usual C); v. Inscr. Orell. 467; 1660; 4680:G.P.R.F. genio populi Romani feliciter,
Inscr. Orell. 4957; v. Corss. Ausspr. 1, 76 sqq.; Roby, Lat. Gr. 1, 38 sqq. -
13 sub
sŭb (on the form sus from subs v. infra, III.), prep. with acc. and abl. [perh. for es-ub, ens-ub, = ens (eis) and hupo; Sanscr. upa; cf. Curt. Gr. Etym. p. 290], under.I.With abl., to point out the object under which a thing is situated or takes place (Gr. hupo, with dat. or gen.), under, below, beneath, underneath.A.Of space:2.si essent, qui sub terrā semper habitavissent... nec tamen exissent umquam supra terram,
Cic. N. D. 2, 37, 95; Plaut. Capt. 3, 5, 72:sub aquā,
id. Cas. 2, 6, 28:sub vestimentis,
id. Ep. 2, 2, 32; Liv. 1, 58; cf.: saepe est sub palliolo sordido sapientia, Caecil. ap. Cic. Tusc. 3, 23, 56:ingenium ingens Inculto latet hoc sub corpore,
Hor. S. 1, 3, 34:sub pellibus hiemare,
Caes. B. C. 3, 13, 5; cf. Liv. 23, 18, 15:manet sub Jove frigido Venator,
Hor. C. 1, 1, 25:sub divo moreris,
id. ib. 2, 3, 23:vitam sub divo agat,
id. ib. 3, 2, 5 (v. divus, II.):sub terrā vivi demissi sunt,
Liv. 22, 57:sub hoc jugo dictator Aequos misit,
id. 3, 28, 11:pone (me) sub curru nimium propinqui Solis,
Hor. C. 1, 22, 21 et saep.— Trop.:non parvum sub hoc verbo furtum latet,
Cic. Agr. 3, 3, 12.—Transf., of lofty objects, at the foot of which, or in whose immediate neighborhood, any thing is situated, under, below, beneath, at the foot of, at, by, near, before:B.sub monte consedit,
Caes. B. G. 1, 48; so,sub monte considere,
id. ib. 1, 21:sub colle constituere,
id. ib. 7, 49:sub montis radicibus esse,
id. ib. 7, 36 al.:sub ipsis Numantiae moenibus,
Cic. Rep. 1, 11, 17:est ager sub urbe,
Plaut. Trin. 2, 4, 107; so,sub urbe,
Ter. Ad. 5, 8, 26; Varr. R. R. 1, 50, 2; Hor. C. 3, 19, 4:sub Veteribus,
Plaut. Curc. 4, 1, 19:sub Novis,
Cic. de Or. 2, 66, 266 Orell. N. cr.; id. Ac. 2, 22, 70 Goer. N. cr.; cf. Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:sub basilicā,
Plaut. Curc. 4, 1, 11 et saep.— Trop.:sub oculis domini suam probare operam studebant,
Caes. B. C. 1, 57 fin.:omnia sub oculis erant,
Liv. 4, 28; cf. Vell. 2, 21, 3:classem sub ipso ore urbis incendit,
Flor. 2, 15.—Of time, in, within, during, at, by:C.ne sub ipsā profectione milites oppidum irrumperent,
Caes. B. C. 1, 27:sub decessu suo,
Hirt. B. G. 8, 49:sub luce,
Ov. M. 1, 494; Hor. A. P. 363; Liv. 25, 24:sub eodem tempore,
Ov. F. 5, 491:sub somno,
Cels. 3, 18 med. al.—In other relations, where existence under or in the immediate vicinity of any thing may be conceived.1.Under, in rank or order; hence, next to, immediately after: Euryalumque Helymus sequitur;2.quo deinde sub ipso Ecce volat calcemque terit jam calce Diores,
Verg. A. 5, 322.—In gen., of subjection, domination, stipulation, influence, effect, reason, etc., under, beneath, with:3.omnes ordine sub signis ducam legiones meas,
under my standards, Plaut. Ps. 2, 4, 71: sub armis vitam cernere, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll. (Trag. v. 297 Vahl.); so,sub armis,
Caes. B. C. 1, 41; 1, 42:sub sarcinis,
id. B. G. 2, 17; 3, 24:sub onere,
id. B. C. 1, 66 et saep.—Trop., under, subject to, in the power of; during, in the time of, upon, etc.:II.sub Veneris regno vapulo, non sub Jovis,
Plaut. Ps. 1, 1, 13:sub regno esse,
Cic. Rep. 1, 38, 60:sub imperio alicujus esse,
Ter. Heaut. 2, 2, 4:sub dicione atque imperio alicujus esse,
Caes. B. G. 1, 31; Auct. B. Alex. 66, 6; Sall. J. 13, 1; Nep. Con. 4, 4; id. Eum. 7, 1; cf.:sub Corbulone Armenios pellere,
Tac. H. 3, 24: sub manu alicujus esse, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 2;sub rege,
Cic. Rep. 2, 23, 43; Hor. C. 3, 5, 9:sub Hannibale,
Liv. 25, 40:sub dominā meretrice,
Hor. Ep. 1, 2, 25:sub nutrice,
id. ib. 2, 1, 99:sub judice lis est,
id. A. P. 78:praecipua sub Domitiano miseriarum pars erat,
during the reign of, Tac. Agr. 45:scripsit sub Nerone novissimis annis,
Plin. Ep. 3, 5, 5:gnarus sub Nerone temporum,
Tac. Agr. 6; Suet. Tit. 8 et saep.:sub vulnere,
from the effects of the wound, Ov. M. 5, 62; cf.:sub judice,
under, id. ib. 13, 190:nullo sub indice,
forced by no betrayer, id. ib. 13, 34.—So in certain phrases where the simple abl. is more freq.:sub pacto abolitionis dominationem deponere,
Quint. 9, 2, 97:sub condicione,
Liv. 6, 40, 8 Weissenb. ad loc.:sub condicionibus,
id. 21, 12, 4:sub eā condicione, ne cui fidem meam obstringam,
Plin. Ep. 4, 13, 11:sub eā condicione, si esset, etc.,
id. ib. 8, 18, 4; so,sub condicione, ut (ne, si, etc.),
Suet. Tib. 44; 13; id. Caes. 68; id. Claud. 24; id. Vit. 6:sub specie (= specie, or per speciem): sub specie infidae pacis quieti,
Liv. 9, 45, 5; 36, 7, 12; 44, 24, 4:sub tutelae specie,
Curt. 10, 6, 21; Sen. Ben. 1, 4, 2; cf.:sub nomine pacis bellum latet,
Cic. Phil. 12, 7, 17:sub alienis auspiciis rem gerere,
Val. Max. 3, 2, 6:sub lege, ne,
Suet. Aug. 21:sub exceptione, si,
id. Caes. 78:sub poenā mortis,
id. Calig. 48:servitutis,
id. Tib. 36 et saep.:sub frigido sudore mori,
Cels. 5, 26, 31 fin. —With acc., to point out the object under which a thing comes, goes, extends, etc. (Gr. hupo, with acc.), under, below, beneath.A.Of space, usually with verbs of motion:2.et datores et factores omnes subdam sub solum,
Plaut. Curc. 2, 3, 18:manum sub vestimenta deferre,
id. Bacch. 3, 3, 78:cum tota se luna sub orbem solis subjecisset,
Cic. Rep. 1, 16, 25:exercitum sub jugum mittere,
Caes. B. G. 1, 7; 1, 12; Sall. J. 38, 9 Dietsch ad loc.:sub furcam ire,
Hor. S. 2, 7, 66:sub divum rapere,
id. C. 1, 18, 13:sub terras ire,
Verg. A. 4, 654. — Trop.:sub judicium sapientis et delectum cadunt,
Cic. Fin. 3, 18, 61:quae sub sensus subjecta sunt,
id. Ac. 2, 23, 74:quod sub aurium mensuram aliquam cadat,
id. Or. 20, 67:columbae Ipsa sub ora viri venere,
Verg. A. 6, 191:quod sub oculos venit,
Sen. Ben. 1, 5, 6.—Rarely with verb of rest:quidquid sub Noton et Borean hominum sumus,
Luc. 7, 364.—Transf. (cf. supra, I. A. 2.), of lofty objects, to the foot of which, or into whose immediate neighborhood, any thing comes, or near to which it extends, under, below, beneath, to, near to, close to, up to, towards, etc.:B.sub montem succedunt milites,
Caes. B. C. 1, 45:sub ipsum murum fons aquae prorumpebat,
Hirt. B. G. 8, 41:missi sunt sub muros,
Liv. 44, 45:Judaei sub ipsos muros struxere aciem,
Tac. H. 5, 11; 3, 21:aedes suas detulit sub Veliam,
Cic. Rep. 2, 31, 54:arat finem sub utrumque colonus,
Hor. S. 2, 1, 35:jactatus amnis Ostia sub Tusci,
id. ib. 2, 2, 33:(hostem) mediam ferit ense sub alvum,
Ov. M. 12, 389:sub orientem secutus Armenios,
Flor. 3, 5.—Of time, denoting a close approximation.1.Before, towards, about, shortly before, up to, until:2.Pompeius sub noctem naves solvit,
Caes. B. C. 1, 28; so,sub noctem,
Verg. A. 1, 662; Hor. C. 1, 9, 19; id. S. 2, 1, 9; 2, 7, 109; id. Ep. 2, 2, 169:sub vesperum,
Caes. B. G. 2, 33; id. B. C. 1, 42:sub lucem,
id. B. G. 7, 83; Verg. G. 1, 445:sub lumina prima,
Hor. S. 2, 7, 33:sub tempus edendi,
id. Ep. 1, 16, 22:sub dies festos,
Cic. Q. Fr. 2, 1, 1:sub galli cantum,
Hor. S. 1, 1, 10:usque sub extremum brumae intractabilis imbrem,
Verg. G. 1, 211:simulacra Visa sub obscurum noctis,
id. ib. 1, 478:prima vel autumni sub frigora,
id. ib. 2, 321:quod (bellum) fuit sub recentem pacem,
Liv. 21, 2, 1.—After, immediately after, just after, immediately upon:C.sub eas (litteras) statim recitatae sunt tuae,
Cic. Fam. 10, 16, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4:sub haec dicta omnes procubuerunt,
Liv. 7, 31:sub adventum praetoris,
id. 23, 15, 1; 23, 16, 3; 45, 10, 10:sub hanc vocem fremitus variantis multitudinis fuit,
id. 35, 31:sub hoc erus inquit,
hereupon, Hor. S. 2, 8, 43.—In other relations, in which a coming under any thing may be conceived:III.lepide hoc succedit sub manus negotium,
comes to hand, convenient, Plaut. Mil. 3, 2, 59:sub manus succedere,
id. ib. 4, 4, 7; id. Pers. 4, 1, 2: sub manum submittere, at hand, convenient, Auct. B. Afr. 36, 1:sub ictum venire,
Liv. 27, 18:sub manum annuntiari,
Suet. Aug. 49 (al. sub manu; cf.supra, I. C.): sub legum et judiciorum potestatem cadere,
Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:sub populi Romani imperium dicionemque cadere,
id. Font. 5, 12 (1, 2):incolas sub potestatem Atheniensium redigere,
Nep. Milt. 1:matrimonium vos sub legis superbissimae vincula conicitis,
Liv. 4, 4:sub unum fortunae ictum totas vires regni cadere pati,
Curt. 3, 8, 2.—In composition, the b remains unchanged before vowels and before b, d, j, l, n, s, t, v. Before m and r it is frequently, and before the remaining consonants, c, f, g, p, it is regularly assimilated. Yet here the MSS. vary, as in ob, ad, in, etc. Before some words commencing with c. p, t, it assumes the form sus, by the rejection of the b from a collateral form subs (analog. to abs); e. g. suscipio, suscito, suspendo, sustineo, sustuli, sustollo. Before s, with a following consonant, there remains merely su in the words suspicio, suspicor, suspiro; cf., however: substerno, substituo, substo, substruo al.; v. esp. Neue, Formenl. 2, 775 sqq.—B.In composition, sub denotes,1.Lit., a being situated or contained under, a putting or bringing under, or a going in under any thing: subaeratus, subcavus; subdo, subigo, subicio; subhaereo, subaperio; subedo.—2.Hence, also, a concealing or being concealed behind something; a secret action: subnoto, surripio, suffuror, subausculto, suborno. —3. -
14 admodum
ad-mŏdum, adv. [modus], prop., to the measure or limit (scarcely found in the poets, except the comic poets);I. (α).as, postea ubi occipiet fervere, paulisper demittito, usque admodum dum quinquies quinque numeres,
quite to the limit till you count, until you count, Cato, R. R. 156, 2 (like fere and omnino, freq. put after its word).— Hence,With adj.:(β).admodum causam gravem,
Lucil. 29, 19 Müll.:admodum antiqui,
Cic. Phil. 5, 47:admodum amplum et excelsum,
id. Verr. 4, 74:utrique nostrum gratum admodum feceris,
id. Lael. 4, 16; so id. Verr. 2, 3, 10:nec admodum in virum honorificum,
Liv. 6, 34, 8:in quo multum admodum fortunae datur,
Cic. Fin. 5, 5, 12:neque admodum sunt multi,
Nep. Reg. 1, 1:admodum magnis itineribus,
Caes. B. G. 7, 56:admodum pauci,
Cic. Phil. 3, 36; 14, 27; id. N. D. 3, 69; Tac. G. 18:pauci admodum,
Liv. 10, 41:iter angustum admodum,
Sall. J. 92:admodum nimia ubertas,
very excessive, Col. 4, 21:admodum dives,
Suet. Caes. 1:brevis admodum,
id. ib. 56.—And strengthened by quam, q. v. (only before and after the class. per.):hic admodum quam saevus est,
very cruel indeed, Plaut. Am. 1, 3, 43:voce admodum quam suavi,
Gell. 19, 9 (on this use of quam, cf. Rudd. II. p. 307, n. 15).—With part. adj.:(γ).admodum iratum senem,
Ter. Phorm. 3, 1, 13:iratum admodum,
id. Ad. 3, 3, 49:natio admodum dedita religionibus,
Caes. B. G. 6, 16:prorae admodum erectae,
id. ib. 3, 13:admodum mitigati,
Liv. 1, 10:munitus admodum,
Tac. A. 2, 80:admodum fuit militum virtus laudanda,
Caes. B. G. 5, 8.—Esp. is it joined (like komidêi in Dem.) with words denoting age; as, puer, adulescens, juvenis, senex, to enhance the idea (for which in some cases the dim. or the prefix per- is used;as, puellus, adulescentulus, peradulescentulus): Catulus admodum tum adulescens,
Cic. Rab. Perd. 7, 21; id. Off. 2, 13, 47; Tac. A. 1, 3:puer admodum,
Liv. 31, 28; Sen. Brev. Vit. 7, 3; Quint. 12, 6, 1:admodum infans,
Tac. A. 4, 13:juvenis admodum,
id. H. 4, 5:fratres admodum juvenes,
Curt. 7, 2, 12:admodum senex,
Eutr. 8, 1:admodum parvulus,
Just. 17, 3:non admodum grandem natu,
Cic. Sen. 4, 10.— Also with dim.: neque admodum adulescentulus est, Naev. ap. Sergium ad Don. Keil, Gr. Lat. IV. p. 559 (Rib. Com. Fragm. p. 11):hic admodum adulescentulus est,
Plaut. Trin. 2, 2, 90; so Nep. Ham. 1, 1 (cf. peradulescentulus, id. Eum. 1, 4), and Tac. A. 4, 44.—With verbs (in earlier Latin, mostly with delectare, diligere, placere): haec anus admodum frigultit, Enn. ap. Fulg. p. 175:(δ).irridere ne videare et gestire admodum,
Plaut. Most. 3, 2, 125:neque admodum a pueris abscessit,
Naev. Rib. Com. Fragm. p. 11:me superiores litterae tuae admodum delectaverunt,
Cic. Fam. 5, 19; id. Att. 7, 24:ejus familiarissimos, qui me admodum diligunt,
id. Fam. 4, 13:stomacho admodum prodest,
Plin. 20, 3, 7, § 13:bucinum pelagio admodum adligatur,
id. 9, 38, 62, § 134:(familia) ipsa admodum floruit,
Suet. Tib. 3:Marius auctis admodum copiis... vicit,
Flor. 1, 36, 13 Halm.—With adv.:II. A.haec inter nos nuper notitia admodum est,
Ter. Heaut. 1, 1, 1: si quando demersimus, aut nihil superum aut obscure admodum cernimus, Cic. Ac. ap. Non. 7, 57: acipenser, qui admodum raro capitur, id. de Fato ap. Macr. S. 2, 12:raro admodum admonitu amicorum... uti solebat,
Curt. 4, 13, 25:ubi satis admodum suorum animos est expertus,
Liv. 34, 13, 4 Weissenb. (Hertz cancels satis): quae maxime admodum oratori accommodata est, Auct. ad Her. 4, 12, 17 (Oudendorp regarded this as a mere pleonasm, and Hand seems to agree with him; Klotz and B. and K. adopt after Goerenz the reading maxime ad modum oratoris, but Hand condemned this form).—Of number (not used in this way by Cic., Tac., or Suet.): noctu turres admodum CXX. excitantur, full 120, Caes. B. G. 5, 40: sex milia hostium caesa;► The meaning, circiter, fere, about, near, or nearly, which used to be assigned to this head, as by Graevius ad Just.quinque admodum Romanorum,
Liv. 22, 24. 14; 42, 65, 3;44, 43, 8: mille admodum hostium utràque pugnā occidit,
id. 27, 30, 2:in laevo cornu Bactriani ibant equites, mille admodum,
a round thousand, Curt. 4, 12, 3: mille admodum equites praemiserat, quorum paucitate Alexander, etc., a thousand, but not more (as the context requires), id. 4, 9, 24:congregati admodum quingenti sponsos hostes consectantur, trucidatisque admodum novem milibus, etc.,
Just. 24, 1.24, 26, Gronovius ad Liv. 27, 30, 2, is rejected by recent scholars, as Hand, Turs. I. p. 175 sq., and by Corradini, Lex. Lat. s. h. v.B.Of time:C.legati ex Macedonia exacto admodum mense Februario redierunt,
when February was fully ended, Liv. 43, 11, 9:Alexandri filius, rex Syriae, decem annos admodum habens,
just ten years, Liv. Epit. 55:post menses admodum septem occiditur,
Just. 17, 2, 3.—With negatives, just, at all, absolutely:D.equestris pugna nulla admodum fuit,
no engagement with the cavalry at all, Liv. 23, 29, 14:armorum magnam vim transtulit, nullam pecuniam admodum,
id. 40, 59, 2:horunc illa nibilum quidquam facere poterit admodum,
Plaut. Merc. 2, 3, 65:Curio litterarum admodum nihil sciebat,
Cic. Brut. 58, 210:oratorem plane quidem perfectum et cui nihil admodum desit, Demosthenem facile dixeris,
id. 9, 35: alter non multum, alter nihil admodum scripti reliquit (by the latter is meant Antonius, who indeed, acc. to Brut. 44, 163, left a treatise de ratione dicendi, but no written oration at all, by which his eloquence could be judged), id. Or. 38, 132; id. Clu. 50, 140; id. Or. 2, 2, 8; eirôneia a tropo genere ipso nihil admodum distat, Quint. 9, 2, 44;quia nihil admodum super vite aut arbore colenda sciret,
Gell. 19, 12. —In emphatic affirmative or corroborative answers, = maxime (Gr. panu ge), exactly, just so, quite so, certainly, yes (freq. in Plaut., only twice in Ter.); cf. the remark of Cic.: scis solere, frater, in hujusmodi sermone, ut transiri alio possit, dici Admodum aut Prorsus ita est, Leg. 3, 11, 26: nempe tu hanc dicis, quam esse aiebas dudum popularem meam. Tr. Admodum, Certainly, Plaut. Rud. 4, 4, 36: num quidnam ad filium haec aegritudo attinet? Ni. Admodum, It does, id. Bacch. 5, 1, 24; 4, 1, 40; id. Rud. 1, 5, 10; 1, 2, 55; 3, 6, 2; id. Ps. 4, 7, 54: Advenis modo? Pa. Admodum, Yes, Ter. Hec. 3, 5, 8; id. Phorm. 2, 2, 1.► Admodum with an adj.may have the same force as in II., in:quandam formam ingenii, sed admodum impolitam et plane rudem,
absolutely without polish and altogether rude, Cic. Brut. 85, 294, compared with:(oratorem) plane perfectum et cui nihil admodum desit,
id. ib. 9, 35, where the same adverbs occur. -
15 admoveo
ad-mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2, v. a. (admōram, admōrim, etc., sync. for admoveram, admoverim, etc., Verg. A. 4, 367; Ov. P. 3, 7, 36), to move a person or thing; to bring, conduct, lead, carry, etc., to or toward a place (syn.: adduco, adicio, adhibeo, appello).I.Lit.A.In gen., constr. with ad or with dat. (in the histt., of an army, implements for besieging, etc.; class. at all periods): dum ne exercitum propius urbem Romam CC milia admoveret, Cic. Phil. 6, 3, 5:B.copias in locum,
Liv. 42, 57:signa Achradinae,
id. 25, 24 ext.; so Flor. 1, 24, 3, 23:castra,
Sil. 1, 296.—Hence, also, sometimes absol., to draw near, to approach, to bring near:jam admovebat rex,
Curt. 9, 4:jam opera admoventi deditio est facta,
Liv. 32, 32:scalas moenibus,
Tac. A. 13, 39. — Trop.:quot admovi illi fabricas! quot fallacias!
Plaut. Cist. 2, 2, 5 (where formerly admoenivi was erroneously read):tamquam aliquā machinā admotā, capere Asinii adulescentiam,
Cic. Clu. 13;so also: ignes ardentesque laminae ceterique cruciatus admovebantur (sc. civi Romano),
id. Verr. 2, 5, 63:dolorum faces,
id. Off. 2, 10, 37:cumque quasi faces ei doloris admoverentur,
id. Tusc. 2, 25, 61:fasciculum ad nares,
id. ib. 3, 18 fin.:pecus flagrantibus aris,
Verg. A. 12, 171:admotae hostiae (sc. aris),
Tac. A. 2, 69; so Suet. Calig. 32; Luc. 7, 165: Hannibalem admotum, i. e. adductum altaribus, led or conducted to, Liv. 21, 1:labra poculis,
Verg. E. 3, 43:ignes templis,
Tib. 3, 5, 11:exercitum Ariminum,
Liv. 28, 46:vultum ad auditores,
Auct. Her. 3, 15:animam admotis fugientem sustinet herbis,
Ov. M. 10, 188:(opes) Stygiis admoverat umbris,
id. ib. 1, 139:manus operi,
to apply, id. ib. 10, 254:capiti diadema,
Suet. Caes. 79:digitum scripturae,
id. Aug. 80:oscula,
to give a kiss, Ov. M. 10, 644:aliquem ad munera publica,
to promote, advance, Suet. Tib. 10:infantes papillae,
to put to, id. Tib. 44 al.:gressum,
to approach nearer, Stat. Th. 11, 560 (cf.: addere gressum).—Esp.1.To bring one thing near to another, and in the pass. poet. of places, to lie or be situated near:2.nocturna ad lumina linum nuper ubi extinctum admoveas,
Lucr. 6, 901:quae nisi admoto igne ignem concipere possit,
Cic. de Or. 2, 45 fin.: culina ut sit admota, i. e. near or close by, Varr. R. R. 1, 13, 2:genus admotum Superis,
nearly related, Sil. 8, 295:admota Nilo Africa,
Juv. 10, 149.—Hence, aliquem alicui, to bring one near another, i. e. to make friends, to reconcile:mors Agrippae admovit propius Neronem Caesari,
Vell. 2, 96.—With the access. idea of regard to an object to be attained, to move, bring, or apply a thing to; e. g. admovere aures (or aurem), to lend an ear to: manus (or manum) operi, to put one's hand to a work, etc.: accessi, adstiti, animam ( my breath) compressi, aurem admovi, Ter. Phorm. 5, 6, 28:II.admovere aures et subauscultando excipere voces,
Cic. de Or. 2, 36 (cf.:aures adhibere,
id. Arch. 3:praebere aures,
Ov. Tr. 3, 7, 25; and:tenere aures,
id. ib. 4, 10, 49); and aures, poet. for auditores:cum tibi sol tepidus plures admoverit aures,
Hor. Ep. 1, 20, 19:admovent manus vectigalibus populi Rom.,
Cic. Agr. 1, 4; Ov. M. 15, 218; Liv. 5, 22, 4:in marmoribus, quibus Nicias manum admovisset,
which he had put his hand to, Plin. 35, 11, 40, § 133; Curt. 6, 7:ruderibus purgandis manus primus admovit,
Suet. Vesp. 8. But sometimes manus admovere signif., to lay violent hands on, to attack or assault:numquam deos ipsos admovere nocentibus manus,
Liv. 5, 11 fin. al.—Fig., of mental objects, to put, apply, or direct to any thing:quid praedicem... quot stimulos admoverit homini,
put the goad to, Cic. Sest. 5, 12:mulier saevissima est, Cum stimulos odio pudor admovet,
Juv. 10, 328:num admoveri possit oratio ad sensus animorum inflammandos,
Cic. de Or. 1, 14, 60:animis judicum admovere orationem, tamquam fidibus manum,
id. Brut. 54, 200: sed alia quaedam sit ad eum admovenda curatio (just before: adhibenda oratio; cf.adhibeo),
id. Tusc. 4, 28, 61: mentem ad voces alicujus, to direct to, attend to, Auct. Harusp. Resp. 10: serus enim Graecis admovit acumina chartis, not until late did ( the Roman) apply his wits to Greek literature, Hor. Ep. 2, 1, 161:terrorem,
to strike with terror, Liv. 6, 10; 41, 17:spes est admota,
Ov. M. 11, 454:spes cupiditati admota occaecavit animum,
Liv. 43, 10; id. 27, 43: desiderium patriae, to instil or infuse, Curt. 6, 2 al. -
16 as
as, assis, m. (nom. assis, Don. ad Ter. Phorm. 1, 1, 9, and Schol. ad Pers. 2, 59; old form assārĭus, ii, m.; and in the gen. plur. assariūm, Varr. L. L. 8, § 71 Müll.; Charis. p. 58 P.) [heis, Dor. ais, Tarent. as, Hinter].I.In gen., unity, a unit; as a standard for different coins, weight, measure, etc. (in Vitr. 3, 1, p. 61 Rode, perfectus numerus, the perfect number, fundamental number), acc. to the duodecimal system, divided into 12 parts, or uncias, with the following particular designations: uncia = 1s./12 duodecima (sc. pars) sextans = 2/12 = 1s./6 sexta quadrans = 3/12 = 1s./4 quarta, also teruncius or triuncis triens = 4/12 = 1s./3 tertia or quincunx = 5s./12 sextans cum quadrante semissis s. semis = 6/12 = 1s./2 dimidia septunx = 7s./12 quadrans cum triente bessis s. bes = 8/12 = 2/3, for beis s. binae partes assis. dodrans = 9/12 = 3s./4 terni quadrantes dextans s. decunx = 10/12 = 5s./6 quini sextantes deunx = 11s./12 undecim unciaeThe uncia was again divided into smaller parts: semuncia = 1/2 uncia = 1/24 assis. duella = 1/3 uncia = 1/36 assis. sicilicus (-um) = 1/4 uncia = 1/48 assis. sextula = 1/6 uncia = 1/72 assis. drachma = 1/8 uncia = 1/96 assis. hemisecla = 1/12 uncia = 1/144 assis. scripulum = 1/24 uncia = 1/288 assis.The multiples of the as received the following designations: dupondius = 2 asses. tripondius s. tressis = 3 asses. (quadressis) = 4 asses. quinquessis = 5 asses. sexis (only in the connection decussissexis in Vitr. 1. c.) = 6 asses. septissis = 7 asses. octussis = 8 asses. nonussis (novissis?) = 9 asses. decussis = 10 asses. bicessis = 20 asses. tricessis = 30 asses, and so on to centussis = 100 asses. (Cf. Varr. L. L. 5, § 169 sq. Müll.)II.Esp.A.1.. As a copper coin, the as was, acc. to the ancient custom of weighing money, originally a pound (asses librales or aes grave), of the value of about 8 8 d. /89, or 16 2/3 cents, and was uncoined (aes rude) until Servius Tullius stamped it with the figures of animals (hence pecunia, from pecus); cf. Varr. R. R. 2, 1, 9; Plin. 33, 3, 13, § 42 sqq. In the first Punic war, on account of the scarcity of money, the as was reduced to a sixth part of its original weight, i. e. two ounces; hence asses sextantarii (of the value of about 1 103 d. /297, or 2.8 cents), and the state gained five sixths. In the second Punic war, and the dictatorship of Fabius, the as was again reduced one half, to one ounce; hence asses unciales, about equal to 200 d. /297, or 1.4 cents. Finally, the Lex Papiria (A.U.C. 563, B.C. 191) reduced the as to half an ounce; hence asses semiunciales = 100 d. /297, or 7.9 1/3 mills, which continued as a standard even under the emperors. In all these reductions, however, the names of coins remained, independent of the weight of the as: uncia, sextans, quadrans, etc.; cf. Grotef. Gr. II. p. 253 sq.—From the small value of the as after the last reduction, the following phrases arose: quod non opus est, asse carum est, Cato ap. Sen. Ep. 94:2.Quod (sc. pondus auri) si comminuas, vilem redigatur ad assem,
Hor. S. 1, 1, 43:viatica ad assem Perdiderat,
to the last farthing, id. Ep. 2, 2, 27:ad assem impendium reddere,
Plin. Ep. 1, 15:rumores Omnes unius aestimemus assis,
Cat. 5, 3:Non assis facis?
id. 42, 13.—Hence,The proverbs,a.Assem habeas, assem valeas, your worth is estimated by your possessions, Petr. 77, 6:b.crumena plena assium,
Gell. 20, 1.—Assem elephanto dare, to give something (as a petition, and the like) with trembling to a superior (a metaphor derived from trained elephants, which, after playing their parts, were accustomed to take pay for themselves, which was given them with fear by the multitude; cf. Plin. 8, 5, 5, § 14), Augustus ap. Quint. 6, 3, 59, and Macr. S. 2, 4; Varr. ap. Non. p. 531, 10 sq.—B.In inheritances and other money matters, where a division was made, the as, with its parts, was used to designate the portions. Thus haeres ex asse, sole heir; haeres ex semisse, he who receives one half of the inheritance; haeres ex dodrante, he who receives three fourths; and so, haeres ex besse, triente, quadrante, sextante, etc.;C.ex semiunciā, ex sextulā, ex duabus sextulis, etc.,
Dig. 28, 5, 50; 34, 9, 2; Suet. Caes. 83; Cic. Caecin. 6 et saep.:Nerva constituit, ut tu ex triente socius esses, ego ex besse,
Dig. 17, 2, 76:bessem fundi emere ab aliquo,
ib. 26, 21, 2, § 39:quadrans et semissis fundi,
ib. 6, 1, 8 al.;hence, in assem, in asse, or ex asse,
in all, entirely, completely, Dig. 36, 45:vendere fundum in assem,
ib. 20, 6, 9; so Col. 3, 3, 8 and 9:in asse,
id. 2, 12, 7:sic in asse flunt octo menses et dies decem,
id. 2, 12, 7:ex asse aut ex parte possidere,
Dig. 2, 8, 15; Sid. Ep. 2, 1; 6, 12; 8, 6 al.—As a measure of extent.a.An acre, acc. to the same divisions as above, from scripulum to the as, Col. 5, 1, 9 sq.:b.proscindere semissem, iterare assem,
Plin. 18, 19, 49, § 178.—A foot, Col. 5, 3.—D.Of weight, a pound, acc. to the same division; cf.Fann. Pond. 41: In haec solide sexta face assis eat,
Ov. Med. Fac. 60.↠Mathematicians (v. Vitr. l. c.) called the number 6 perfectus numerus (since 1 + 2 + 3 = 6), and formed, accordingly, the following terminology: 1 = sextans, as a dice-number. unio. 2 = triens.......... binio. 3 = semissis.......... ternio. 4 = bessis (dimoiros)..... quaternio. 5 = quintarius....... quinio. 6 = perfectus numerus.... senio. 7 = ephektos, sex adjecto asse = 6 + 1. 8 = adtertiarius, sex adjectā tertiā = 6 + 2 (epitritos). 9 = sesquialter, sex adjectā dimidiā = 6 + 3 (hêmiolios). 10 = bes alter, sex duabus partibus additis = 6 + 4 (epidimoiros). 11 = adquintarius, sex quinque partibus additis = 6 + 5 (epipentamoiros). 12 = duplio (diplasiôn). -
17 Aventinensis
Ăventīnus, i, m.I.A.. (Sc. mons.) The Aventine, one of the seven hills of Rome, extending from the Palatine to the Cœlian Mount; until the reign of Ancus Marcius, without the city proper, Cic. Rep. 2, 18; Sen. Brev. Vit. 14; Gell. 13, 4. The origin of the name is uncertain; acc. to Liv. 1, 3, 9, it was named from Aventinus, an Alban king buried there; other etymologies are given by Varr. L. L. 5, § 43 Müll.; cf. Serv. ad Verg. A. 7, 657, where, beside the etymologies given and referred to, another is given from Varro; cf. Creuz, Antiq. p. 23 sq.; Smith, Dict. Antiq.— Neutr.: Aventī-num, i, Liv. 1, 33, 1 and 5; 21, 62, 8.— Hence,B.The adjj.,1.Ăventīnus, a, um, of Mount Aventine:2.cacumen,
Ov. F 4, 816:jugum,
id. ib. 3, 884:arx,
id. ib. 6, 728:humus,
id. ib. 6, 82: Remus, because he consulted the auspices there (therefore its summit was called Remuria;v. Remurinus),
Prop. 5, 1, 50:Diana, because she had there an ancient and very distinguished temple,
id. 5, 8, 29; cf. Hor. C. S. 69; Mart. 12, 18, 3; 7, 73, 1.—Ăven-tīnensis (Fest. s. v. nesi, p. 165 Müll.) or Ăventīnĭensis (Val. Max. 7, 3, 1), e, of or belonging to Mount Aventine: Diana, who had a temple upon the Aventine Hill —II.A son of Hercules, Verg. A. 7, 657. -
18 Aventiniensis
Ăventīnus, i, m.I.A.. (Sc. mons.) The Aventine, one of the seven hills of Rome, extending from the Palatine to the Cœlian Mount; until the reign of Ancus Marcius, without the city proper, Cic. Rep. 2, 18; Sen. Brev. Vit. 14; Gell. 13, 4. The origin of the name is uncertain; acc. to Liv. 1, 3, 9, it was named from Aventinus, an Alban king buried there; other etymologies are given by Varr. L. L. 5, § 43 Müll.; cf. Serv. ad Verg. A. 7, 657, where, beside the etymologies given and referred to, another is given from Varro; cf. Creuz, Antiq. p. 23 sq.; Smith, Dict. Antiq.— Neutr.: Aventī-num, i, Liv. 1, 33, 1 and 5; 21, 62, 8.— Hence,B.The adjj.,1.Ăventīnus, a, um, of Mount Aventine:2.cacumen,
Ov. F 4, 816:jugum,
id. ib. 3, 884:arx,
id. ib. 6, 728:humus,
id. ib. 6, 82: Remus, because he consulted the auspices there (therefore its summit was called Remuria;v. Remurinus),
Prop. 5, 1, 50:Diana, because she had there an ancient and very distinguished temple,
id. 5, 8, 29; cf. Hor. C. S. 69; Mart. 12, 18, 3; 7, 73, 1.—Ăven-tīnensis (Fest. s. v. nesi, p. 165 Müll.) or Ăventīnĭensis (Val. Max. 7, 3, 1), e, of or belonging to Mount Aventine: Diana, who had a temple upon the Aventine Hill —II.A son of Hercules, Verg. A. 7, 657. -
19 Aventinum
Ăventīnus, i, m.I.A.. (Sc. mons.) The Aventine, one of the seven hills of Rome, extending from the Palatine to the Cœlian Mount; until the reign of Ancus Marcius, without the city proper, Cic. Rep. 2, 18; Sen. Brev. Vit. 14; Gell. 13, 4. The origin of the name is uncertain; acc. to Liv. 1, 3, 9, it was named from Aventinus, an Alban king buried there; other etymologies are given by Varr. L. L. 5, § 43 Müll.; cf. Serv. ad Verg. A. 7, 657, where, beside the etymologies given and referred to, another is given from Varro; cf. Creuz, Antiq. p. 23 sq.; Smith, Dict. Antiq.— Neutr.: Aventī-num, i, Liv. 1, 33, 1 and 5; 21, 62, 8.— Hence,B.The adjj.,1.Ăventīnus, a, um, of Mount Aventine:2.cacumen,
Ov. F 4, 816:jugum,
id. ib. 3, 884:arx,
id. ib. 6, 728:humus,
id. ib. 6, 82: Remus, because he consulted the auspices there (therefore its summit was called Remuria;v. Remurinus),
Prop. 5, 1, 50:Diana, because she had there an ancient and very distinguished temple,
id. 5, 8, 29; cf. Hor. C. S. 69; Mart. 12, 18, 3; 7, 73, 1.—Ăven-tīnensis (Fest. s. v. nesi, p. 165 Müll.) or Ăventīnĭensis (Val. Max. 7, 3, 1), e, of or belonging to Mount Aventine: Diana, who had a temple upon the Aventine Hill —II.A son of Hercules, Verg. A. 7, 657. -
20 Aventinus
Ăventīnus, i, m.I.A.. (Sc. mons.) The Aventine, one of the seven hills of Rome, extending from the Palatine to the Cœlian Mount; until the reign of Ancus Marcius, without the city proper, Cic. Rep. 2, 18; Sen. Brev. Vit. 14; Gell. 13, 4. The origin of the name is uncertain; acc. to Liv. 1, 3, 9, it was named from Aventinus, an Alban king buried there; other etymologies are given by Varr. L. L. 5, § 43 Müll.; cf. Serv. ad Verg. A. 7, 657, where, beside the etymologies given and referred to, another is given from Varro; cf. Creuz, Antiq. p. 23 sq.; Smith, Dict. Antiq.— Neutr.: Aventī-num, i, Liv. 1, 33, 1 and 5; 21, 62, 8.— Hence,B.The adjj.,1.Ăventīnus, a, um, of Mount Aventine:2.cacumen,
Ov. F 4, 816:jugum,
id. ib. 3, 884:arx,
id. ib. 6, 728:humus,
id. ib. 6, 82: Remus, because he consulted the auspices there (therefore its summit was called Remuria;v. Remurinus),
Prop. 5, 1, 50:Diana, because she had there an ancient and very distinguished temple,
id. 5, 8, 29; cf. Hor. C. S. 69; Mart. 12, 18, 3; 7, 73, 1.—Ăven-tīnensis (Fest. s. v. nesi, p. 165 Müll.) or Ăventīnĭensis (Val. Max. 7, 3, 1), e, of or belonging to Mount Aventine: Diana, who had a temple upon the Aventine Hill —II.A son of Hercules, Verg. A. 7, 657.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
where — else·where; where; where·into; where·ness; where·som·ev·er; where·until; where·unto; no·where; where·abouts; where·fore; where·so·ev·er; where·with·al; where·about; … English syllables
Where in the World Is Carmen Sandiego? (TV series) — Where in the World Is Carmen Sandiego? Where in the World Is Carmen Sandiego? title card for Season 1 Format Game Show Created by Brøderbund Software … Wikipedia
Where Troy Once Stood — is a book by Iman Wilkens that argues that the city of Troy was located in England and that the Trojan War was fought between groups of Celts, against the standard view that Troy is located near the Dardanelles in Turkey. Wilkens claims that… … Wikipedia
where — W1S1 [weə US wer] adv, conj, pron [: Old English; Origin: hwAr] 1.) in or to which place ▪ Where are you going? ▪ Where do they live? ▪ Do you know where my glasses are? ▪ Where would you like to sit? where (...) to/from ▪ Where have you come… … Dictionary of contemporary English
Where No Fan Has Gone Before — Futurama episode Melllvar and the original cast of Star Trek … Wikipedia
Where Do We Come From? What Are We? Where Are We Going? — is one of Paul Gauguin s most famous paintings. Gauguin inscribed this title in French in the upper left corner: D où Venons Nous / Que Sommes Nous / Où Allons Nous ; in the upper right corner he signed and dated the painting: P. Gauguin / 1897… … Wikipedia
Where You Been — Studio album by Dinosaur Jr Released February 9, 1993 … Wikipedia
Until the End of Time (сингл) — «Until the End of Time» Сингл Джастин Тимберлейк и Бейонсе Выпущен 13 ноября 2007r. Формат Компакт диск • Download Жанр Ритм н блюз • Поп музыка • … Википедия
Where Everybody Knows Your Name — 1983 7 vinyl single (UK) Single by Gary Portnoy Released … Wikipedia
Until We Die — Студийный ал … Википедия
Where Mathematics Comes From — Where Mathematics Comes From: How the Embodied Mind Brings Mathematics into Being (hereinafter WMCF ) is a book by George Lakoff, a cognitive linguist, and Rafael E. Núñez, a psychologist. Published in 2000, WMCF seeks to found a cognitive… … Wikipedia